Öğretim Yazılımları
Sanayi devrimiyle başlayan bilim ve teknolojinin kullanılması ve artarak devam etmesi bilginin önemini arttırmış, bilgi toplumlarının oluşmasına ve toplumların yapısının değişmesine neden olmuştur.
Bu değişmeler eğitim sistemini de etkilemiş ve yeni yapılanmaları zorunlu hale getirmiştir. Bu yapılanmaların başında bilgisayarların eğitim ortamında kullanılması gelmektedir.
Okullarda derslerde bilgisayar destekli öğretimi gerçekleştirmek için hazırlanmış olan materyallere öğretim yazılımları denir. Hazırlanış ve kullanış amaçlarına göre öğretim yazılımları beş grupta toplanabilir:
- Tekrar ve alıştırma yazılımları: Bunlar öğrenciye işlenmiş olan konularla ilgili tekrar ve alıştırma yapma olanağı sağlayan yazılımlardır.
- Birebir öğretim yazılımları: Bunlar, öğrenciye gereksinmesi olan tüm bilgiyi ve öğrenme etkinliklerini sunan yazılımlardır.
- Benzetim yazılımları: Bunlar gerçek yaşam ve durumların temsil edildiği ya da gerçeğe uygun durumların oluşturulduğu yazılımlardır.
- Öğretim amaçlı oyun yazılımları: Bunlar, öğrenme etkinliklerine oyun özelliği verilerek hazırlanan ve öğrencinin güdülenme düzeyini yükseltmeyi amaçlayan yazılımlardır.
- Sorun çözme yazılımları: Bunlar öğrenciye sorun çözme becerisini kazandırmak amacıyla hazırlanan yazılımlardır.
Öğretim Yazılımlarının Seçimi
Öğretim yazılımlarının seçimi oldukça önemlidir. Yazılımların beklenen yararı sağlayabilmesi büyük ölçüde nitelikli yazılımların seçilip kullanılmasına bağlıdır. Nitelikli öğretim yazılımlarının en büyük özelliği öğrenme-öğretme ilkelerine uygun olarak hazırlanmış olması ve kullanıma elverişli olması gerekir.
Öğretim yazılımları, öğretme işlevi olması nedeniyle öğrenmede önem taşıyan ; önkoşul davranışlar, ipuçları, pekiştirme, dönüt ve düzeltme öğelerini içermelidir.
Öğrenme- öğretme süreci için belirtilen niteliklerdeki yazılımları seçebilmek için kimi ölçütlere gerek vardır. Bu ölçütler, öğretmenin ders içi yazılım seçmesinde neleri göz önünde bulunması gerektiğini gösterir.
Öğretim yazılımlarının seçiminde kullanılacak ölçütleri, hedefler, içerik, öğretme durumları, değerlendirme , ekran tasarımı, kullanım kolaylığı ve kullanma kılavuzu konuları ile ilgili olarak şöyle sıralayıp açıklayabiliriz:
- Hedefler: Hedef öğretim etkinliklerinin sonunda öğrencide bulunması istenen bilgi, beceri ve tutumlardır.Hedeflerin belirlenmesi yazılımın hazırlanmasına yön verir.
- İçerik: Konu alanını oluşturur. Öğretim yazılımlarında içeriğin nelerden oluştuğu hangi sırada ve nasıl birdüzenleme ile verildiği önem taşır.
- Öğretme Durumları: Amaçlanan bir davranışın öğrenciye kazandırılması için oluşturulan çevre ya da ortamdır. Öğrenci oluşturulan bir öğretme durumu ile etkileşimde bulunarak çeşitli öğrenme yaşantıları geçirir ve bu yaşantıların sonucu olarak öğrenmeyi sağlar. Yazılımlarda öğrencinin uygun öğrenme yaşantıları geçirmesine elverişli öğretme durumları düzenlenir.
- Değerlendirme: Öğrencinin öğrenme başarı durumunun belirlenmesidir.
- Ekran Tasarımı: Ekranda görülen yazı, grafik, şekil gibi öğelerin düzenlenmesidir.
- Kullanım Kolaylığı: Öğrencinin yazılımdan en üst düzeyde yararlanabilmesi açısından yazılımda bulunması gereken önemli bir özelliktir.
- Kullanma Kılavuzu: Hem öğretmene hem öğrenciye yardım edecek biçimde hazırlanması gereklidir. Bu da kullanma klavuzlarının açık ve anlaşılır olmalarıyla olanaklıdır.
Öğretim Yazılımlarının Değerlendirilmesinde Kullanılan Kriterler
Bir yazılımın seçilip sınıfta kullanılması için öncelikle kapsamlı olarak değerlendirilmesi gerekir. Böyle bir değerlendirilmesi için yazılımın öğretimsel uygunluğunun, eğitim programı ile olan tutarlılığının, programlama teknikleri açısından teknik kalitesinin ve kozmetik kalitesinin dikkatle incelenmesi gerekir.
- Öğretimsel Uygunluk: Öğretimsel uygunluk bir yazılımın önceden belirlenen dersin amaç ve hedeflerini öğrenciye kazandırmak için sunduğu öğretimsel etkinliklerin bir derecesi olarak algılanabilir.
- Eğitim Programı ile Olan Uygunluğu: Yazılım eğitim programına uygun olmalıdır.
- Biçimsel (kozmetik) Etkinlik: Yazılımlar eğitsel olarak etkin olup olmadıklarına göre değil yazılımdakullanılan görsel-işitsel öğelerin kalitesiyle paralel olarak değerlendirilmiştir.
- Programa Uygunluğu: Programa uygunluğu genelde yazılımın kullanımı sırasında teknik hata verip vermediği gerçeği temel alınarak değerlendirilir.
Kaynaklar:
Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler
Açıköğretim Fakültesi Yayınları
İlköğretimde Lisans Tamamlama
Doç. Dr. Buket AKKOYUNLU
|
ana sayfa