Anakart,İşlemci, BIOS ve Chipset arasındaki
İlişkiler
İşletim sistemimiz ve programlarımız sabit disktedir. Bu
veriler kullanılacağı an RAM belleğe yüklenir, işlemci de verilere RAM
bellekten ulaşır. PC’mizi ilk açtığımızda çalışmaya hazır olsa da RAM
elektrik kesildiğinde silinen bir bellek türüdür ve işlemci PC’yi
çalıştırmak için gerekli olan verileri burada bulamayacaktır. Oysa ROM
yongası, elektrik kesildiğinde silinmeyen, içerdiği bilgileri hep saklayan
ve işlemci PC’nin açılması ve işletim sisteminin devreye girmesi için ilk
talimatları ROM bellekten alabilir. BIOS yazılımının başlangıcı, standart
olarak belleğin hep aynı yerinde yer aldığından işlemci bu yazılımı
kolayca bulup PC’nin çalışması için gerekli talimatları işlemeye başlar.
Uzun sözün kısası, BIOS’un ilk ve en önemli görevi, PC’nin boot etmesini
sağlamaktır.
Peki bir PC boot edildiğinde, yani açıldığında
neler olur?
1. Güç kaynağı çalışır ve PC’nin çeşitli
donanımlarına elektrik verir. Anakart üzerindeki chipset bir reset sinyali
göndedir. (aynı PC’nizin üzerinde elektriği kesmeden PC’yi açıp kapamak
için kullanılan reset düğmesinde olduğu gibi); herşey yolunda ise; ilgili
donanımlara doğru gerilimde elektrik geliyor ise güç kaynağı güçte problem
yok sinyali verir ve işlemci devreye girer.
2. İşlemci
devreye girdiğinde, önce işleyecek bir verisi yoktur; ama işlemci
üreticileri bunu düşünüp, işlemciyi ilk devreye girdiğinde BIOS chipindeki
BIOS’a bakacak şekilde tasarlamışlardır.
3. BIOS POST (Power
On Self Test) işlemini gerçekleştirir. Yani, BIOS’ta yerleşik bir tarama
programı aracılığı ile tüm donanımları kontrol edip çalışıp çalışmadığına
bakar. Hata gördüğü an kasa içindeki küçük hoparlörden “bip” sinyalleri
verir. Ciddi bir hata varsa açılma işlemi durur.
4. BIOS
ekran kartına bakar. Aslında ekran kartının da kendi BIOS’u vardır. Sistem
BIOS’u ekran kartının BIOS’unu devreye sokarak ekrana görüntü gelmesini
sağlar. Bu yüzden ekrana ilk görüntü geldiğinde, önce ekran kartı ile
ilgili bir iki satır bilgi görünür ve genelde bu bilgi çok hızlı
geçer.
5. Daha sonra BIOS diğer aygıtların BIOS’larına bakar
ve bu aygıtları kontrol eder.
6. BIOS açılış ekranı monitöre
gelir. Yani BIOS türü ve sürüm numarası, BIOS tarihi- BIOS bilgilerine
(BIOS Setup) girmek için basmanız gereken klavye tuşu (genelde Del, F2),
ekranın altında anakart ile ilgili bilgileri de içerebilen BIOS seri
numarası görünür.
7. BIOS bellek testini gerçekleştirir. Bunu
ekranda byte cinsinden bellek kapasitesini gösteren bellek sayacından
anlayabilirsiniz.
8. Bir çerçeve içinde “sistem envanteri
ekrana gelir. Bu tabloda disk özellikleri ve kapasiteleri, COM ve LPT
portları ile ilgili bilgiler yer alır.
9. BIOS Tak çalıştır
desteğine sahipse tak çalıştır aygıtlarını tanır ve bunları IRQ numaraları
ile birlikte liste halinde sıralar.
10. BIOS boot edeceği
(bilgisayara açacak) sürücüyü arar. Çoğu yeni BIOS’ta bir sabit disk
sürücüsünden, disketten ve CD-ROM’dan açma seçeneği vardır. BIOS hangisi
önce tanımlı ise önce ondan başlar.
11. BIOS boot edilecek
sürücüyü belirlediğinde bu sürücüdeki boot bilgilerine bakar ve işletim
sistemini başlatır. Uygun bir boot bilgisi ile karşılaşmamışsa hata verir
ve sistem başlatılmaz.
|