H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
KÜT 655: Elektronik Bilgi Kaynakları ve Bilgi
Hizmetleri (Güz 2004)
Yaşar Tonta <tonta@hacettepe.edu.tr>
SON SINAV
(Geçme notuna etkisi: 40 puan; Sınav tarihi: 11 Ocak 2005; 09:10)
Dönem sonu sınavında sorulacak sorular aşağıdaki sorular arasından
seçilecektir. Sınav yukarıda belirtilen tarihte seminer odasında yapılacaktır.
Sınav süresi üç saattir. Sınava hazırlanabilmeniz için sınav soruları size iki
hafta önceden verilmektedir. Sınav sorularının önceden verilmesinin temel
nedeni dönem boyunca okuma fırsatı bulamadığınız kaynakları gözden geçirmenize
olanak sağlamaktır. Bu soruların her birinin sınavda çıkabileceğini düşünerek
sınava hazırlanınız. Sorulara vereceğiniz yanıtlar olabildiğince kapsamlı
olmalı ve dersin bir parçası olarak ya da ders dışındaki konuyla ilgili
okumalarınıza ve kendi görüşlerinize dayanmalıdır. Sınav kâğıdında gerekirse
okuduğunuz kaynaklara atıf yapabilirsiniz. Ancak uzun uzun doğrudan alıntılar
yapmak yerine, bu kaynaklarda öne sürülen görüşleri kendi sözlerinizle ve
kısaca ifade edebilirsiniz. Yanıtladığınız sorularla ilgili olarak başkalarının
düşüncelerinden çok sizin ne düşündüğünüzle ilgileniyorum. Bu bakımdan
başkalarının ne düşündüğünü uzun uzun anlatmanıza gerek yok; referans vermeniz
ve bu düşünceleri kendi yanıtlarınız için arkaplan bilgi olarak kullanmanız
yeterli.
Her soruya vereceğiniz
yanıtı önceden planlayarak hangi hususlara değineceğinizi belirlemenizde yarar
var. Dönem boyunca okuduğunuz kaynaklar bu hususların belirlenmesinde size
yardımcı olacaktır. Yanıtlarınızın kapsamlı ve analitik olması, düzgün ve
anlaşılır bir dille yazılması değerlendirmede göz önünde bulundurulacak
ölçütler arasındadır. Bu sınavda sorulan sorulara hazırlanmak için iki hafta
süreniz var. Ancak unutulmamalıdır ki, sınavda çıkacak soruları derste üç saat
içinde yanıtlayacaksınız. Sınavda okuma parçaları ve ders notları açık
olmayacaktır. Sorulara vereceğiniz yanıtların uzunluğuyla ilgili bir kısıtlama
yok. Ancak üç saatlik sürede her soru için en az 2-3 sayfa gerekebileceğini göz
önünde bulundurmanızda yarar var. Kolay gelsin.
SORULAR
1. Arama motoru Google'ın, Stanford, Harvard gibi ABD'nin önde gelen üniversite kütüphanelerinin ve New York Halk Kütüphanesinin dermelerinde bulunan kitapları dijitalleştirerek web aracılığıyla erişime açmayı planladığı duyuruldu (NY Times, 14 Aralık 2004; D-Lib Magazine, Aralık 2004). Bu gelişmeyi bilgi hizmetleri sunan kuruluşlar açısından her yönüyle yorumlayınız ve tartışınız.
2. Açık Erişim (Open Access) girişimi elektronik derme geliştirme politikalarınızı nasıl etkileyebilir? Tartışınız.
3. Google Scholar’ın (scholar.google.com) elektronik derme yönetimi açısından önemini tartışınız.
4. Araştırma sonuçlarına göre Açık Erişim aracılığıyla hizmete sunulan bilgi kaynakları daha fazla “etki” yapmaktadır. Sözü edilen “etki” nasıl bir etki olabilir? Bu etki hangi yollarla ölçülebilir? Konuyu bildiğiniz ölçüm yöntemleri ve projelerden de yararlanarak tartışınız.
5. Elektronik bilgi hizmetlerinin kişiselleştirilmesi mevcut kütüphane otomasyon sistemlerine nasıl entegre edilebilir? Tartışınız.
6. Elektronik bilgi hizmetlerinin sunulmasında “portal”ların rolünü tartışınız.
7. Bağlantı yönetim sistemlerinin (link management systems) derme geliştirme ve derme yönetimi alanında nasıl kullanıldığına ilişkin örnekler veriniz. Bildiğiniz bir bağlantı yönetim sisteminin özelliklerini kısaca tartışınız.
8. Elektronik bilgi kaynakları ve hizmetleri alanındaki güncel gelişmeleri göz önünde bulundurarak, örneğin, bir üniversite kütüphanesinde nasıl bir derme yönetimi politikası izlerdiniz? Tartışınız.
9. Kütüphanelerin elektronik bilgi sağlamak (satın alma, kiralama, vd.) için tek başına ya da bir konsorsiyum üyesi olarak imzaladıkları lisans anlaşmalarında göz önünde bulundurulması gereken hususları tartışınız.
10. Bir kütüphanede
a) elektronik referans hizmetleri
b) elektronik rezerv hizmetleri
nasıl düzenlenebilir? Konuyu bütün yönleriyle ele alarak tartışınız.
Son güncelleme: 28 Aralık 2004
©Yaşar Tonta