http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2005/bby207/bby207dersprog2005.htm

 

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

BBY 207 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri I (Güz 2005)

Ders sorumlusu: Yaşar Tonta  E-posta adresi: mailto:/tonta@hacettepe.edu.tr

Öğretim Yardımcıları: Yurdagül Ünal (yurdagul@hacettepe.edu.tr) ve İrem Soydal (soydal@hacettepe.edu.tr)

Ders saati ve yeri: Perşembe: 08:30-11:20 Amfi 1

Ders Programı

Dersin amacı: Bu dersin temel amacı araştırma sürecini (sorun belirleme, veri toplama, veri analizi ve sonuçları yorumlama) incelemek, belli başlı bilimsel araştırma yöntemlerini (deneysel yöntem, betimleme yöntemi, tarihi yöntem vd.) gözden geçirmek ve öğrencilerin belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmeleri için gereken literatür bulma, veri toplama, verileri değerlendirme ve rapor yazma tekniklerini uygulamalı olarak öğrenmelerini sağlamaktır. Veri değerlendirme ve rapor yazma için gereken bazı istatistik ve bibliyografik yazılım paketleri de ders süresince kullanılacaktır.

Dersin Hedefleri: Öğrencilerin:

  1. Bilimde -özellikle bilgi yönetiminde- araştırmanın rolü hakkındaki anlayışlarını geliştirmek;
  2. Araştırma süreci ve yöntemleri hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olmak;
  3. Bilgi yönetimi alanındaki araştırmaları ciddi bir biçimde analiz etme ve değerlendirme yetisi edinmelerini sağlamak;
  4. Bilgi yönetimi alanındaki sorunların çözümünde sistemli düşünmelerini ve analitik yöntemleri uygulamalarını sağlamak;
  5. Veri toplama, veri analiz ve değerlendirme tekniklerini öğretmek; ve
  6. Araştırma önerisi ve araştırma raporu hazırlama hakkında bilgi edinmelerini sağlamaktır.

Ders kitapları: Araştırma yöntemleri hakkında çeşitli kitaplar var:

  1. Earl Babbie, The Practice of Social Research. 9th ed. Belmont, CA: Wadsworth, 2001. (ISBN 0534574742) Babbie’nin kitabı için yayınevinin hazırladığı web sayfasından yararlı bilgilere ve testlere erişebilirsiniz. Babbie’nin bu kitabın 10. basımı için hazırladığı kendi web sitesinde ise kitaptaki konuların kısa özetleri verilmektedir. Bu kaynakları gözden geçirmenizi öneriyorum.
  2. Engin Yıldırım ve diğerleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Adapazarı: Sakarya Kitabevi, 2001. (ISBN 9758644009)
  3. Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 7. bs. Ankara: 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti., 1995.
  4. Saim Kaptan, Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. 10. bs. Ankara: Tekışık, 1995.
  5. Halil Seyidoğlu, Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı.. 8. bs. (Güzem Yayınları, No. 15) İstanbul: Güzem, 2000.
  6. Kate L. Turabian, A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations. 5th ed. Chicago: University of Chicago, 1987.
  7. Niyazi Karasar, Araştırmalarda Rapor Hazırlama. 8. bs. 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti., 1995.
  8. Rauf Arıkan, Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma . 3. bs. Ankara: Gazi Kitabevi, 2000.
  9. R.K. Schutt, Investigating the Social World. 2d ed. Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press, 1999.
  10. Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. bs. Ankara: Seçkin, 2000.
  11. Nilgün Köklü ve Şener Büyüköztürk, Sosyal Bilimler İçin İstatistiğe Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2000.
  12. Arthur W. Hafner, Descriptive Statistical Techniques for Librarians. 2d ed. Chicago: ALA, 1998.
  13. William Strunk, Jr. and E.B. White, The Elements of Style. 3d ed. New York: MacMillan, 1979.
  14. Wayne Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, The Craft of Research. Chicago: University of Chicago, 1995.
  15. Charles H. Busha and Stephen P. Harter, Research Methods in Librarianship: Techniques and Interpretation. New York: Academic Press, 1980.
  16. John Martyn and F. Wilfrid Lancaster, Investigative Methods in Library and Information Science: An Introduction. Arlington, VA: Information Resources Press, 1981.
  17. A. Aziz, Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletitim. Gnşl. 2. bs. Ankara: Turhan Kitabevi, 1994.

Babbie, Karasar ve Kaptan'ı sürekli kullanacağız. Bu kitaplara kütüphanelerden erişebilirsiniz. Türkçe kaynaklar için kitapçılara bakınız. Her hafta için okunması gereken bölümler ve ilgili Internet adresleri ayrıntılı ders programında verilmektedir. (Ders programına http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2005/bby207/bby207takvim2005.htm adresinden erişilebilir. Bu dizini sürekli kontrol etmenizde yarar var. Derste kullanılan sunuş slaytları ve diğer yardımcı materyallere de bu dizinden erişebilirsiniz.)

Dersin gerekleri: Öğrencilerin her derste verilen bölümleri okumaları ve verilen ödevleri mutlaka tamamlamaları gerekmektedir. Bu dersin bir gereği olarak elektronik ortamdaki birçok bilgi kaynağını da inceleyecek ve bu kaynaklardan bilimsel araştırmalarda nasıl yararlanıldığını öğreneceğiz. Bu bakımdan, eğer henüz bir Internet hesabınız yoksa, bir an önce Bilgi İşleme gidip bir hesap açtırmanızda yarar var. Bunun yanı sıra, SPSS for Windows ve MS Excel gibi istatistik ve tablolama yazılımlarını kullanarak nicel verileri analiz etmeyi öğreneceğiz. (Ödevlerle ilgili bilgiler ayrıntılı programda verilecektir.)

Testler:  Babbie'nin ders kitabının bulunduğu sitede bilginizi ölçmek ve pekiştirmek için testler var. Yukarıdaki bağlantıya tıklayarak Babbie'nin sitesine giriniz. Ekranın sağındaki "Resources" başlığı altında "Student Book Companion Site" seçeneğine tıklayınız. Dersi alan öğrenciler bu sayfada yer alan testleri etkileşimli olarak yanıtlayıp sonuçlarını anında öğrenebilirler.

Son günleme tarihi: 4 Ekim 2005

© Yaşar Tonta

tonta@hacettepe.edu.tr