KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü
SB 5002 Araştırma Yöntemleri (Güz 2007) Yaşar Tonta
SPSS ÖDEVİ I
Bu ödevin amacı sizi SPSS yazılımıyla tanıştırmaktır. Ödevde veri girişi, verilerden tablo ve grafik oluşturma, tablo ve grafikleri güzelleştirme, tablo ve grafik okuma ve girilen verileri yeniden kodlama becerileri edinmeniz hedeflenmektedir. Ödevin geçme notuna etkisi 10 puan. Son teslim tarihi 7 Kasım 2007. SPSS öğrenmenize yardımcı olmak amacıyla SPSS Ödevi I Çözümü slaytları şimdiden verilmiştir. Slaytlarda sadece 1. soru ayrıntılı olarak çözülmüş ve bazı ilgili mönüler tanıtılmıştır. Fakat diğer soruları çözerken de ilgili mönülerden yararlanabilirsiniz. Kolay gelsin.
İntihar ile ilgili bir araştırma için kullanılan boş bilgi toplama formu (html, pdf, doc) dersin web sayfasında verilmiştir. Bu form aracılığıyla toplanan veriler her öğrencinin numarasına göre "spss-odevi" alt dizininde verilmiştir. Herkes kendi numarasının altında verilen doldurulmuş formların bulunduğu sayfayı (html ya da pdf formunda) indirecek ve ödevini yapmak için bu verilerden yararlanacaktır. Her öğrenci kendisi için hazırlanmış 25 form üzerindeki verileri önce SPSS ortamına aktaracaktır. Hakkında veri toplanan değişken adları ve kodlu bilgilerin ne anlama geldiğin ilgili dosyadan (html, pdf, doc) yararlanılarak SPSS'te tanımlanacaktır.
İntihar araştırmasından elde edilmek istenen sonuçları SPSS yazılımını kullanarak oluşturunuz. Her öğrencinin SPSS'e girdiği veriler farklı olacağından tablo ya da grafiklerin de birbirinden farklı olması doğaldır. Her öğrenci kendi dizininde yer alan veri dosyasını kullanarak ödevini hazırlamalıdır. Tablo ve grafikleri SPSS'ten kes-yapıştır ile Word'de hazırlayacağınız bir rapora aktarabilirsiniz. Bu sonuçlara gerekli yorumları Word dosyasında ekleyebilirsiniz. Ödevi 7 Kasım 2007 saat 9’a kadar bana basılı olarak teslim etmeniz gerekmektedir. Sorularınız olursa SPSS Ödevi I Çözümü slaytlarına bakabilir ya da bana danışabilirsiniz.
Yapılması gerekenler:
1) Dersin web sayfasındaki "spss-odevi" dizinine (http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2007/sb5002/spss-odevi/) gidiniz.
2. Bu dizin altındaki boş "spss-odevi-bilgi-toplama-formu"nu (html, pdf, doc) ve "spss-odevi-sutun-degisken-adları" (html, pdf, doc) dosyasını kendi bilgisayarınıza kaydediniz.
3. Dizinin altında sizin için hazırlanmış Word dosyasına tıklayınız ve bu dosyayı kendi bilgisayarınıza kaydediniz.
4. Bu dosyada ödevinizi tamamlamak için gereken intihar verilerini içermektedir.
5. Veri dosyasını ve sütun ve değişken adlarını gözden geçiriniz. Veri dosyasında 13 değişkenle ilgili veriler yer almaktadır. Veri dosyasının her sayfasında yer alan kodlu veriler bir deneğe aittir (il.in plakası, gelişmişlik düzeyi, cinsiyet, vs.)
6. Veri dosyasındaki deneklere ait verilerin önce SPSS'e aktarılması gerekmektedir. (Burada amaç sıfırdan veri girişi yapmanızdır. Yeterince veri girdiğinize kanaat getirirseniz tüm formlarda yer alan verileri girmek zorunda değilsiniz. Ancak tablo ve grafiklerde bazı yönelimlerin ortaya çıkması açısından 25-50 arasında veri girişi yapmanızda yarar vardır.) Bilgisayarınızdaki SPSS yazılımını başlatınız.
7. SPSS açıldığında (Data View) sayfası karşınıza çıkacaktır. Henüz herhangi bir veri olmadığından sadece sütunları göreceksiniz. Sütun adı olarak gördüğünüz "var" (variable) değişken anlamına gelmektedir. Önce bu değişkenlerin adlarını ve alabilecekleri değerleri sütun ve değişken adları dosyasından yararlanarak tanımlayınız. Bunun için sayfanın altındaki "Variable View" sekmesine tıklayınız. Yeni sayfada veri dosyasında hakkında veri toplanan değişkenleri ve değerleri tanımlayınız. (Her değişken için ad, tür -nümerik, dizi, vd.-, etiket -tablo ve grafikleri daha anlamlı hale getirmek için sistem tarafından kullanılmaktadır-, değişkenin alabileceği değerler -veri temizleme için yararlı, örneğin plaka no'su olarak "100" girildiyse bunun yanlış olduğu kolayca görülebilir- ölçek türü vb. gibi özellikler tanımlanmalıdır. İlgili değişiklikleri her sütuna tıklayarak girebilirsiniz.)
8. Yeniden "Data View" sekmesine tıkladığınızda ilk üç sütun adının tanımladığınız biçimde (il, ilgelis ve cinsiyet) olarak değiştirildiğini göreceksiniz (değişken adları 8 karakterden daha uzun olamaz). 13 değişkeni de aynı şekilde tanımlayınız.
9. Artık veri girişi için değişkenleriniz hazırdır. Şimdi veri dosyasındaki verileri girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için veri dosyasını açınız. İlk denek için verilen kodlu intihar verilerini 13 kolona giriniz. (Bir deneğe ait verilerin nasıl girildiği aşağıdaki ekran görüntüsünde verilmektedir. Tüm değişkenler ve alabilecekleri değerler henüz tanımlanmadığından "var003" ya da kesirli sayılar göreceksiniz. Bunların değiştirilmesi gerekir.) Bu işlemi tüm denekler için tekrarlayınız.
10. Veri girişlerinizi kontrol ediniz. Bundan sonra yapacağınız işlemleriniz ve yanıtlayacağınız sorular bu verilere dayanacaktır.
SORULAR
1. İntihar
a) çubuk grafikle
b) pasta grafikle
gösteriniz.
(Mönüden (Analyze => Descriptive Statistics => Frequencies patikasını izleyin. "Daimi yer (İkâmetgah)" değişkenini sağ tarafa aktarınız. "Charts" seçeneğine tıklayınız. Yeni gelen penceredeki "Pie Charts" ve "Percentages" seçeneklerini işaretledikten sonra "Continue" ve arkasından gelen pencerede "OK" seçeneklerine tıklayınız. Yeni bir pencerede ("Output 1: SPSS Viewer tanımlayıcı istatistiklerin ve pasta grafiğin verildiğini göreceksiniz.)
2. İntihar
3) 4. sütunda verilen yaşları 8 grup halinde aşağıdaki gibi etiketleyerek ayrı bir kolonda (boş olan en sağdaki) sınıflayınız. (Transform mönüsünden Recode-->Into different variables seçeneklerini kullanınız. Değişkenin yeni adını, eski değerleri ve yeni değerleri (Old and New values sekmesine tıklayarak) ilgili pencerede tanımlayınız.).
|
Eski değer |
Yeni değer |
|
1-13 |
1 |
|
14-23 |
2 |
|
24-33 |
3 |
|
34-43 |
4 |
|
44-53 |
5 |
|
54-63 |
6 |
|
64-73 |
7 |
|
74+ |
8 |
4) 3. adımda yaptığınız işlem sonucuna göre intihar edenlerin yukarıdaki kodlanmış yaş gruplarına göre dağılımını çubuk grafik olarak gösteriniz. (Çubuklar belirli bir yaş grubunda intihar edenlerin yüzdesini vermelidir.)
5) Şehirde ve köyde yaşayanların intihar etme yaşlarını kodlanmış yaşa göre çubuk grafik olarak gösteriniz. (Çubuklar belirli bir yaş grubunda intihar edenlerin yüzdesini vermelidir.)
6) 11. sütunda verilen intihar edilen ay bilgisinden yararlanarak kış, ilkbahar, yaz ve sonbahar olmak üzere mevsim değişkenini etiketleyerek oluşturunuz. Yaz aylarında intihar edenler için "1", sonbahar için "2", kış için "3", ilkbahar için "4" kodu veriniz.
7) 6. adımda yaptığınız işlem sonucuna göre intihar edenlerin mevsimlere ve cinsiyete göre çubuk grafiğini çiziniz. Genelde en çok hangi mevsim(ler)de intihar edilmektedir? İlkbahar ve yaz aylarında kimler (erkek-kadın) daha çok intihar etmektedir?
8) İntihar nedenine göre en fazla intihara hangi grupta rastlanmaktadır? Bu grupta intihar vakaları cinsiyete göre bir farklılık gösteriyor mu? Çubuk grafik ile gösteriniz.
Not : Bütün işlemler için sadece SPSS ve Word kullanınız ve işlem sonucu oluşturduğunuz tüm dosyaları (*.doc, *.sav ve *.spo) saklayınız. Yukarıdaki işlem ve soruların yanıtlarını Word dosyasına kaydedebilirsiniz. SPSS aracılığıyla 1, 2, 4, 5, 7 ve 8. sorular için ürettiğiniz tabloları ve çubuk ve pasta grafiklerini kes-yapıştır ile Word dosyasına kaydediniz. Tabloları daha anlaşılır hale getirmenizde yarar var. Grafiklerinizdeki etiketlerin de anlamlı olması değişkenleri tanımlama aşamasında gösterdiğiniz özenle yakından ilişkilidir. Her zaman için bu aşamaya geri dönüp etiketlerinizi daha anlamlı hale getirebilirsiniz. Her sorudaki tablo ve grafiklerle ilgili kısa bir yorum yapınız. Yarattığınız dosyaları bastırınız ve bana 7 Kasım 2007 günü dersten once teslim ediniz.
Kolay gelsin.
Yaşar Tonta