SPSS FOR WINDOWS ÖDEVİ - II
SPSS'e veri girmesini, verilere dayanan tablo ve grafikler hazırlanmasını ve korelasyon testi yapmasını ilk SPSS ödevinde öğrenmiştiniz. Bu ödevin amacı ise gerekli verileri girdikten sonra çeşitli değişkenler arasındaki ilişkileri değerlendirmek ve bu ilişkilerin istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadıklarını verilerin türüne uygun anlamlılık testleriyle test etmek ve sonuçları yorumlamaktır (yorumlarınız kısa ve öz olmalıdır). İlk ödevdekinin tersine, bu ödevde soruları yanıtlamak için gerekli SPSS komutlarını/mönülerini kendiniz bulacak, hangi tabloların, grafiklerin ya da anlamlılık testlerinin kullanılacağına kendiniz karar vereceksiniz. Bu ödev bireysel çalışmanıza dayanmalıdır. Öğrenci Disiplin Yönetmeliği kuralları geçerlidir.
SPSS 10.0 yazılımı laboratuvardaki makinelere yüklenmiştir (ilk ödevi 9.05 sürümüyle yapmıştınız). SPSS yazılımıyla ilgili başlangıç düzeyinde bilgi ve ilgili kaynaklar size derste verilmişti. SPSS'in çevrimiçi "Help" mönüsünden de yararlanabilirsiniz. Ödevin son teslim tarihi: 23 Mayıs 2002 saat 09:10. (Geçme notuna etkisi: %20)
Bu ödev için ABD lise öğrencileri hakkında ulusal ölçekte toplanmış verilerden yararlanacağız. Kullanacağınız veri dizisi daha büyük bir evrenden rastgele seçilmiş 75 lise öğrencisine ait çeşitli verileri (lise öğrencisinin cinsiyeti, genel başarı notu, matematik başarı notu, belli dersleri alıp almadığı, vs.) yansıtmaktadır. Aşağıdaki tabloda verilen bu verileri ilk ödevde yaptığınız gibi SPSS'e girmeniz gerekmektedir. (Verileri SPSS'e tek tek girmek yerine aşağıdaki tablodan "kes-yapıştır" yöntemiyle ya da ilgili tabloyu dersin web sayfasından indirerek kolayca aktarabilirsiniz.) Farkedeceğiniz gibi değişkenler için değişik ölçekler (sınıflama, sıralama, oransal) kullanılarak veriler toplanmıştır. Veri girişi sırasında her değişken için hangi ölçekle veri toplandığını tanımlamanız gerekmektedir. İstatistiksel anlamlılık testi uygularken değişkenlerle ilgili bilgilerin hangi ölçekle toplandığının önemli olduğunu unutmayınız. Size kolaylık olması açısından değişkenlerin kodlama bilgileri aşağıda verilmektedir. Bu bilgilerden ölçek türlerini kolayca çıkarabilirsiniz:
1. denekno. Denek numarası. (Aslında bunu değişken olarak kullanmayacaksınız.)
2. cinsiyet. (1=Erkek, 2=Kadın)
3. genelnot. Lise genel başarı notu. (1=Zayıf, 2=Orta, 3=İyi, 4=Pekiyi)
4. matnotu. Matematik notu (0=Düşük, 1=Yüksek)
5. cebir. Lisede cebir dersi alıp almadığı (1=Aldı, 0=Almadı)
6. geometri. Lisede geometri dersi alıp almadığı (1=Aldı, 0=Almadı)
7. matbasar. Matematik başarı notu (-8.33 ile 25 arasında değişen SAT benzeri bir test)
Tabloda iki deneğe ait cinsiyet bilgisi bulunmamaktadır. Yukarıda verilen kodlama bilgilerine göre hatalı girilmiş verileri önce düzeltmeniz gerekmektedir. (Bu işlem veri girişi sırasında genellikle hatalı kodlamadan kaynaklanmaktadır. Araştırmacının önce bu hatalı girişleri mümkünse düzeltmesi gerekmektedir. Aksi takdirde daha sonra yapacağınız değerlendirmelerde sorun yaşayabilirsiniz. Kodlu bilgilerdeki hatalı girişleri farketmek nispeten daha kolaydır. "Veri temizleme" işlemine dikkatinizi çekmek için tabloda kasıtlı olarak bir-iki hatalı giriş bıraktım.) Bu işlemi göz kontroluyla yapabileceğiniz gibi tüm değişkenler için tanımlayıcı istatistikleri (minimum, maksimum, ortalama, standart sapma vb. gibi) SPSS aracılığıyla bularak da yapabilirsiniz.
| denekno | cinsiyet | genelnot | matnotu | cebir | geometri | matbasar |
| 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 9 | |
| 2 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 | 10 |
| 3 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 | 8 |
| 4 | 1 | 2 | 0 | 1 | 0 | 5 |
| 5 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | -2 |
| 6 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 | 1 |
| 7 | 1 | 3 | 0 | 1 | 10 | 12 |
| 8 | 2 | 2 | 0 | 1 | 0 | 8 |
| 9 | 2 | 4 | 1 | 1 | 0 | 13 |
| 10 | 1 | 3 | 0 | 0 | 0 | 4 |
| 11 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 21 |
| 12 | 1 | 4 | 100 | 1 | 1 | 24 |
| 13 | 2 | 3 | 0 | 1 | 0 | 4 |
| 14 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 9 |
| 15 | 2 | 2 | 0 | 1 | 0 | 5 |
| 16 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 20 |
| 17 | 1 | 4 | 0 | 1 | 1 | 8 |
| 18 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 14 |
| 19 | 1 | 3 | 1 | 1 | 1 | 14 |
| 20 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 20 |
| 21 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 17 |
| 22 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 8 |
| 23 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 20 |
| 24 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 7 |
| 25 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 14 |
| 26 | 2 | 3 | 0 | 1 | 0 | 11 |
| 27 | 2 | 3 | 0 | 1 | 1 | 14 |
| 28 | 1 | 3 | 1 | 1 | 0 | 14 |
| 29 | 2 | 3 | 1 | 1 | 0 | 14 |
| 30 | 1 | 2 | 0 | 0 | 1 | 9 |
| 31 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 17 |
| 32 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 24 |
| 33 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 18 |
| 34 | 1 | 4 | 1 | 1 | 0 | 15 |
| 35 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 17 |
| 36 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 16 |
| 37 | 1 | 4 | 0 | 1 | 1 | 8 |
| 38 | 2 | 4 | 1 | 1 | 0 | 23 |
| 39 | 2 | 4 | 1 | 1 | 0 | 14 |
| 40 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 21 |
| 41 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 | 6 |
| 42 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 | 4 |
| 43 | 1 | 4 | 0 | 1 | 0 | 10 |
| 44 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 24 |
| 45 | 2 | 4 | 1 | 1 | 0 | 4 |
| 46 | 2 | 3 | 0 | 1 | 0 | 17 |
| 47 | 2 | 3 | 0 | 1 | 1 | 6 |
| 48 | 2 | 5 | 0 | 1 | 0 | 4 |
| 49 | 3 | 0 | 1 | 0 | 9 | |
| 50 | 2 | 3 | 0 | 1 | 1 | 20 |
| 51 | 2 | 3 | 0 | 1 | 0 | 13 |
| 52 | 2 | 3 | 1 | 1 | 0 | 12 |
| 53 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 | 17 |
| 54 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 24 |
| 55 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 21 |
| 56 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 22 |
| 57 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 2 |
| 58 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 22 |
| 59 | 2 | 4 | 1 | 1 | 0 | 5 |
| 60 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 | 5 |
| 61 | 2 | 4 | 1 | 1 | 1 | 10 |
| 62 | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 5 |
| 63 | 2 | 4 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 64 | 1 | 2 | 0 | 1 | 0 | 13 |
| 65 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 9 |
| 66 | 2 | 4 | 0 | 1 | 1 | 10 |
| 67 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 24 |
| 68 | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 5 |
| 69 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 24 |
| 70 | 1 | 3 | 0 | 1 | 1 | 15 |
| 71 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 19 |
| 72 | 1 | 4 | 0 | 1 | 1 | 12 |
| 73 | 1 | 2 | 0 | 1 | 0 | 14 |
| 74 | 1 | 3 | 0 | 1 | 0 | 12 |
| 75 | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 | 14 |
Bu tablodaki verileri esas alarak aşağıdaki soruları SPSS kullanarak yanıtlayınız ve sonuçları yorumlayınız.
1. (1 puan) Tabloda kasıtlı olarak hatalı girilmiş verileri düzeltiniz.
2. (2 puan) Tabloda verilen her değişkenle ("denekno" hariç) ilgili verilerin hangi ölçekle toplandığını belirtiniz.
3. (2 puan) Öğrencilerin cinsiyetlerine göre dağılımını gösteren bir tablo (SPSS aracılığıyla) ve çubuk grafik oluşturunuz. Erkek öğrencilerin yüzdesi nedir?
4. (2 puan) Geometri dersini alan öğrencilerin cinsiyete göre dağılımını gösteren bir çapraz tablo oluşturunuz. Sonuçları yorumlayınız.
5. (3 puan) Matematik başarı notuyla genel başarı notu arasında bir ilişki (korelasyon) var mıdır? Bu ilişki istatistiksel açıdan anlamlı mıdır?
6. (5 puan) Cinsiyete göre geometri dersini alıp almama yönünden anlamlı bir farklılık var mıdır? Verilerin türüne uygun bir anlamlılık testi uygulayarak sonuçları yorumlayınız.
7. (5 puan) Matematik başarı notunu cinsiyet, genel başarı notu ve matematik notuna bakarak tahmin edebilir miyiz? Regresyona (çoklu korelasyona) anlamlı derecede katkıda bulunan değişken(ler) varsa bu değişken(ler) hangisi ya da hangileridir? Yorumlayınız.
Ödevler daha önce de olduğu gibi elektronik ortamda teslim edilecektir. Bunun için size laboratuvardaki bilgisayarlar üzerinde "Network Neighborhood/lib30/k242-2002" dizinine erişim olanağı sağlanmış ve bu dizin altında öğrenci numaralarınıza göre alt dizinler açılmıştır. (İlk ödevdeki makine adının (tonta) değiştiğine dikkatinizi çekerim.) Yapmanız gereken yukarıdaki soruların cevaplarını aşağıda belirtilen dosya adları ile dizininiz altında saklamaktır. Dizine girmek istediğinizde şifre sorulacaktır. Şifre için "tonta" (tırnak işaretleri hariç) yazınız. Ödev teslim tarihi geldiğinde dizininize erişim hakkınız ödevleri değerlendirmek için kısıtlanacaktır. Bu nedenle lütfen belirtilen tarih ve saate kadar ödevlerinizi ilgili dizinde tamamlamaya çalışınız. Geç ödev kabul edilmez.
Ödevinizi değerlendirmede üç dosya kullanılacaktır.
1. İlk adımda yarattığınız dosya <öğrenci_numaranız-2.sav>
2. İkinci adımda yarattığınız dosya <öğrenci_numaranız-2.spo> ve
3. Yedinci adımda yarattığınız dosya <öğrenci_numaranız-2.doc>.
Lütfen ham verileri içeren tabloyu, soruların cevaplarını içeren çıktı dosyasını ve yorumunuzu içeren Word dosyasını yukarıda verilen dizin altında önerilen adlarla saklayınız.
Kolay gelsin.