http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2009/bby606/ spss-odevi-2.htm 

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

BBY606: Araştırma Yöntemleri (Güz 2009)

 

SPSS FOR WINDOWS ÖDEVİ - 2

Bu ödevin amacı; SPSS for Windows kullanarak mevcut verileri incelemek, tablo ve grafikler hazırlamak ve değişkenler arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler olup olmadığını test etmektir. Ödevin son teslim tarihi: 24 Aralık 2009 saat 09:00. (Geçme notuna etkisi: %10) Geç ödev (haklı ve belgelendirilmiş bir özür olmadıkça) kabul edilmez.   

VERİLER

Veri dosyası Prof. Yusuf Ziya Özcan'ın web sitesinden (http://www.soc.metu.edu.tr/wozcan/) alınmıştır.

Odev2 veri dosyasında toplam 129 araba modeline ait çeşitli veriler bulunmaktadır (fiyat, maksimum hız, yakıt tüketimi vd.).  Ödevi tamamlamak için önce bu veri dosyasını kendi bilgisayarınıza indirmeniz gerekmektedir.

Her arabayla ilgili olarak toplanan veriler toplam sekiz (8) değişkende tutulmuştur. Bu değişkenler şunlardır (değişken adları parantez içinde verilmiştir):  

1. Model (MODEL)
2. Fiyat (FİYAT)
3. Maksimum hız (mil olarak) (MAKSHIZ)
4. 70 mil hızdan 0 mile düşme mesafesi (ayak olarak) (FRENMESF)
5. Çevre koruma ajansı tarafından verilen tahmini şehir içi yakıt tüketimi (galon başına mil olarak) (YAKITTÜK)
6. Sıfır milden 60 mile çıkış süresi (saniye olarak) (SÜRE60Mİ)
7. Çeyrek mili tam gazla kaç saniyede katettiği (SÜRE400M)

8. Dönüşlerde yol tutuş gücü (g cinsinden) (YOLTUTUŞ)

 

Odev2 dosyasını SPSS'de açınız. Verileri ve değişkenleri gözden geçiriniz. "Variable View" sekmesini tıklayarak değişkenleri tanımlayınız (Labels). Ölçek düzeylerini kontrol ediniz, gerekirse değiştiriniz. Bu işlemler daha sonra hazırlayacağınız tablo ve grafiklerin daha anlaşılır olmasını sağlayacaktır.

 

 

BÖLÜM 1

 

Odev2 dosyasındaki verileri kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız:

 

1. (15 puan) FİYAT değişkeni için uygun tanımlayıcı istatistikleri (ortalama, standart sapma, minimum-maksimum değerler, vd.) bir tablo halinde gösteriniz. Tablo SPSS kullanılarak formatlanmış olmalıdır (tablo başlığı vs. verilmelidir).

2. (10 puan) FİYAT değişkeni için bir histogram çizdiriniz. Histogram üzerinde normal dağılım eğrisi de çizdirilmiş olmalıdır. Histogramda başlık ve değişken adı verilmiş olmalıdır. Normal dağılımdan sapma var mıdır?  Hangi istatistik bu sapmaları ölçmek için kullanılır?

3. (10 puan) Deneme amacıyla her değişkenin FİYAT ile saçılım grafiğini (scatterplot) çizdiriniz (bu grafikleri teslim etmeniz gerekmiyor). FİYAT değişkeniyle en yakından ilişkili olan değişken hangisidir? Bu değişkenle FİYAT değişkeni arasındaki ilişkinin grafiğini çizdiriniz (bu grafiği teslim etmeniz GEREKİYOR). İlişkinin yönü nedir? Saçılım grafiğine bakarak yorumlayınız.

4. (15 puan) Deneme amacıyla her değişkenin FİYAT ile saçılım grafiğini çizdirirken grafik üzerinde regresyon çizgisini de gösteriniz. (Yardım: İmleç grafik üzerindeyken çift tıklayın. Grafik editörü penceresi açılacaktır. Yeniden çift tıklayın. "Scatterplot Options" penceresinde "Fit Line" seçeneğini işaretleyin ve "OK" seçeneğine tıklayın.)  Hangi değişkenin FİYAT ile aralarındaki korelasyon katsayısı (Pearson's r) en yüksektir? Korelasyon katsayısına göre iki değişken arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.    

  

BÖLÜM 2

 

Bu bölümde t-testi uygulayacaksınız. Odev2 dosyasındaki verileri kullanarak aşağıdaki işlemleri/testleri yapınız.

 

1. Yeniden kodlamayı ilk ödevde öğrenmiştiniz. YAKITTÜK ve FİYAT değişkenlerini ayrı sütunlarda yeniden kodlayınız. (Aynı sütunda yeniden kodlarsanız özgün verileri kaybedersiniz.) Galon başına 9-22 mil yapan arabaları "1" (düşük yakıt tüketimi), 23-35 mil yapanları "2" (yüksek yakıt tüketimi) olarak kodlayınız. Fiyatı 0-30000 Euro olan arabaları "1" (düşük fiyatlı), 30001-60000 Euro olanları "2" (orta düşük fiyatlı), 60001-90000 Euro olanları "3" (orta fiyatlı) ve 90000'den fazla olanları "4" (yüksek fiyatlı) olarak yeniden kodlayınız. Yeni kodladığınız yakıt tüketimi sütununa "YAKTÜK2", fiyat sütununa "FİYAT2" adlarını veriniz. Çıktılarınızın daha okunabilir olmasını sağlamak için yeni yarattığınız sütunların etiketlerini tanımlayınız.

2. (25 puan) Düşük ve yüksek yakıt tüketen arabaların fiyat (FİYAT), maksimum hız (MAKSHIZ), fren mesafesi (FRENMESF), yol tutuş gücü (YOLTUTUŞ), 0 milden 60 mile çıkış süresi (SÜRE60Mİ) ve en yüksek hızda 400 metreyi katetme süresi (SÜRE400M) açısından birbirinden farklı olup olmadığını ayrı ayrı test ediniz. Boş hipotezleri ve araştırma hipotezlerini yazınız. Sonuçları yorumlayınız.

3. (25 puan) Farklı fiyatı olan arabaların (FİYAT2) yakıt tüketimi (YAKITTÜK), maksimum hız (MAKSHIZ), fren mesafesi (FRENMESF), yol tutuş gücü (YOLTUTUŞ), 0 milden 60 mile çıkış süresi (SÜRE60Mİ) ve en yüksek hızda 400 metreyi katetme süresi (SÜRE400M) açısından birbirinden farklı olup olmadığını ayrı ayrı test ediniz. Boş hipotezleri ve araştırma hipotezlerini yazınız. Sonuçları yorumlayınız. (Not: t testi iki grup arasındaki ortalamaların istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadığını ölçtüğünden, burada, örneğin, düşük fiyatlı arabalarla yüksek fiyatlı arabaların yakıt tüketimi ortalamaları karşılaştırılacaktır. Ya da, örneğin, düşük fiyatlı arabalarla orta düşük fiyatlı arabaların fren mesafesi karşılaştırılacaktır.)  

Not : İki bölümdeki soruları yanıtlamak için yaptığınız bütün işlemleri ve soruların yanıtlarını ilgili SPSS (*.sav ve *.spo) ve Word dosyalarına (*.doc) kaydediniz. SPSS aracılığıyla çeşitli sorular için ürettiğiniz tablo ve grafikleri kes-yapıştır ile Word dosyasına kaydediniz.  Tabloları daha anlaşılır hale getirmenizde yarar var. Grafiklerinizdeki etiketlerin de anlamlı olması değişkenleri tanımlama aşamasında gösterdiğiniz özenle yakından ilişkilidir. Her sorudaki tablo, grafik ya da istatistik testlerle ilgili kısa bir yorum yapınız.

Geribildirimi kolaylaştırmak için lütfen ödevlerinizi basılı olarak teslim ediniz.  

Kolay gelsin.

Son güncelleme tarihi: 4 Ekim 2009

Yaşar Tonta

mailto://tonta@hacettepe.edu.tr