Bilimsel Yayın Sayısı Daha Yüksek

ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Balcı, CBT'nin son sayısında (10 Şubat 2001, No. 725) yayımlanan yazısında Web of Science aracılığıla>ISI'nin Genişletilmiş Fen Bilimleri Atıf Dizini'nden elde ettiği Türkiye adresli makale sayısına (6226) bakarak, Türkiye'de bilimsel araştırmalarda duraklama devrine girildiğini, mevcut kapasitenin kullanıldığını ve bu konuda daha fazla sıçrama yapılmasının çok zor olacağını öne sürmektedir. Ancak sadece anılan kaynakta yer alan Türkçe adresli yayın sayısına bakılarak böyle bir yargıda bulunmak yanıltıcı olabilir.

Bilindiği gibi, birçok bilimsel dergi çeşitli nedenlerden dolayı zamanında yayımlanamamaktadır. Bu bakımdan, bazı dergilerin 2000 yılına ait ciltleri henüz tamamlanmakta, bazıları için ise bu süre daha da uzayabilmektedir. Öte yandan, bu makalelerin bilimsel dergilerde yayımlanmasıyla Fen Bilimleri Atıf Dizini gibi dizin (index) ve öz (abstract) dergilerinde duyurulması arasında da belirli bir sure geçmektedir. Bazı dergilerin 2000 yılına ait sayıları tamamlanıp bu dergilerde yayımlanan makaleler anılan dizinde duyuruldukça, Türkiye adresli yayın sayılarında da belirli bir süreyle artış kaydedilecektir. Bu artış genellikle izleyen yılın ilk çeyreğinde (Ocak-Şubat-Mart) yoğun bir biçimde devam etmekte, daha sonra ise giderek yavaşlamaktadır. Kanımızca ABD, Japonya, Fransa, İspanya, Mısır gibi birçok ülke için verilen 2000 yılına ait makale sayılarının (Tablo 1) bir önceki yıla göre daha düşük olmasının temel nedeni de budur.

Geçen yıl yayımlanan Türkiye adresli makale sayısı hakkında daha güvenilir bir değerlendirme yapmak için bu rakamlar Mayıs-Haziran 2001 tarihine kadar izlenmelidir. (Nitekim, CBT geçmiş yıllarda benzer değerlendirmeleri genellikle Nisan-Mayıs aylarında yayımlamaktaydı.) Geçmiş yıllardaki yönelimler (trends) dikkate alınacak olursa, 2000 yılı için Türkiye adresli yayın sayısının Sayın Balcı'nın yazısında verilen rakamdan biraz daha yüksek (7000 civarında) gerçekleşmesi sürpriz sayılmamalıdır kanısındayım.

Doç. Dr. Yaşar Tonta

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

Kütüphanecilik Bölümü Öğretim Üyesi

tonta@hacettepe.edu.tr