Niçin Pazarlama?
Küresel çapta her düzeyde yaşanmakta olan değişime, kütüphanelerin duyarsız kalamayacağı açıktır. Kütüphaneler tarafından verilmekte olan hizmetlerin kapsamında ve niteliklerinde büyük bir değişim yaşanmaktadır. Değişim, zaman zaman teknoloji kökenli görünmekle birlikte, sunulan hizmetlerin altında yatan anlayış da değişmektedir. İşletme yönetimlerinden esinlenerek kütüphanelerde uygulanmaya konan bu anlayışın kökeninde "müşteriye odaklanma" ya da "müşteri merkezcilik" terimleri ile ifade edilen bir yaklaşım söz konusudur.
Hernon ve Altman (1996:8) bu yaklaşımı açıklarken çok haklı olarak "eczane, banka, hava yolları gibi işletmelerin müşterileri daha iyiyi isterlerken, neden kütüphane kullanıcıları daha az şeylerle yetinsinler ya da daha azını beklesinler?" diye sormakta ve böylelikle kütüphane hizmetlerine yönelik pazarlama olgusunun önemini vurgulamaktadır. 21. yüzyılın yol açtığı "global ekonomik rekabet" yalnızca kâr amaçlı kuruluşlar için değil, aynı zamanda kâr amacı gütmeyen kütüphane gibi kuruluşlar için de pazarlama stratejilerinin uygulanmasını gerektirmektedir.
Pazarlama ve kütüphanelerin birlikte ele alındığı birçok kitap bulunmaktadır: Bunlar arasında Weingand’ın editörlüğünü yaptığı “Marketing for Libraries and Information Agencies” (1984), Eileen Elliot de Saez’in “Marketing Concepts for Libraries and Information Services” (1993 ve 2002 baskıları), Weingand’ın “Future-driven Library Marketing[1]” (1998) örnek olarak verilebilir. Library Trends adlı derginin 1995 yılındaki sayılarından bir tanesi ise tamamen kütüphane hizmetlerinin pazarlanması konusuna ayrılmıştır.
Kütüphanelerde pazarlamaya ilişkin çok sayıda makalenin yanı sıra doğrudan bu konu ile ilgili dergiler de bulunmaktadır. Elektronik olarak da erişilebilen “Marketing Library Services” (MLS) adlı dergi, kütüphane hizmetlerinin pazarlanması hakkında bilgi profesyonellerine yönelik olarak makaleler yayınlamaktadır. "Marketing Treasures" isimli dergi ise 1987’den beri kütüphaneciler için bilgi hizmet ve ürünlerini ne şekilde tanıtacakları ve pazarlama araçlarını nasıl kullanacakları konularında açıklayıcı yazıların yer aldığı bir süreli yayındır.
Konuyla İlgili Internet'te Bulunan Bazı Siteler
Pazarlama ile ilgili genel bilgileri içeren sitelerin yer aldığı bir Web sitesi. Söz konusu sitede, pazarlama ile ilgili portallardan dergilere, pazarlama derneklerinden pazarlama terimleri sözlüklerine kadar birçok farklı ve içeriği dolu siteye bağlantılar bulunuyor.
Konuyla ilgili ticari Web siteleri de mevcut. İşte bunlardan biri: WebSiteMarketingPlan. Bu sitede pazarlama planı oluşturma ile ilgili bilgiler verilmekte ayrıca sitenin içeriğinde farklı pazarlama tanımları, örnek pazarlama planları, Web sitesi aracılığıyla pazarlama, pazarlamada fiyatlandırma stratejileri vb. konularda yazılmış birçok makale ve bilgi notu yer alıyor.
Kaynakça
Hernon, P. ve Altman, E. (1996). Service quality in academic libraries. New Jersey: Ablex.
[1] Kitap Beytepe Merkez Kütüphanesinde bulunmaktadır (Z 678 W44 1998)