Tez Özeti  (Metin ELKATMIŞ)

ELKATMIŞ, Metin (2002).  İlköğretim Birinci Kademe Resim-İş, Müzik ve Beden Eğitimi Programlarındaki Değişimler.   (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Özet -- Abstract 

 

Bu çalışma, Cumhuriyetten Günümüze İlköğretim I. Kademe Resim-İş, Müzik ve Beden Eğitimi ders programlarındaki değişimlerin neler olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma yapılırken çağdaş program geliştirme ilkeleri temele alınmıştır. Araştırmada tarihsel yöntem kullanıldığından evren ve örneklem tayinine gidilmemiştir.

Araştırma bulgularına göre 1924, 1926, 1936, 1948 1968 ve sonrasında gerçekleştirilen programların hepsinde zorunlu ve kesintisiz olarak Resim-İş, Müzik ve Beden Eğitimi derslerinin yer aldığı anlaşılmıştır. Genel olarak 1980 yılına kadar yapılan program geliştirme çalışmalarında bir önceki programla sonraki program arasında özde fazla bir değişikliğin olmadığı görülmüştür. Programlardaki değişiklikler bir önceki programa ders eklemeler veya çıkarmalar ya da ders saatlerinin değiştirilmesi şeklinde olmuştur. Ancak 1980 yılından sonra program geliştirme çalışmaları hız kazanmış programlar sil baştan yeniden yapılmıştır. Bu amaçla 1982 yılında Talim Terbiye Kurulu tarafından kabul edilen bir eğitim modeli belirlenmiş ve çalışmalar bu çerçevede yürütülmüştür. Belirlenen bu model programların, her ders için ayrı ayrı olmak üzere "hedefler, hedef davranışlar, işleyiş ve değerlendirme" boyutları gözönünde bulundurularak hazırlanması esasını getirmektedir.

İncelenen programların tamamında derslerin genel hedefleri (amaçlar) bulunurken sadece 1980 sonrasında gerçekleştirilen programlarda özel hedefler bulunmaktadır. Yine hedeflerin davranışsal tanımının da ilk kez 1980 sonrasında gerçekleştirilen programlarda yapıldığı saptanmıştır.

Programlardaki içeriklerde büyük değişikliklere gidilmezken konular her sınıf düzeyinde açıklamaları ile birlikte ünite esasına göre düzenlenmiştir. 1980 den sonra geliştirilen programlarda yeni bilimsel gelişmeler konulara yansıtılmıştır. Ayrıca "Örnek İşleniş" başlığı ile "Eğitim Durumlarına" ilişkin örnekler verilmiştir. Araç- gereçler, yöntemler ve teknikler de sürekli kendini yenileyerek programlarda hep yer almıştır.

Değerlendirme ögesi 1924, 1926, 1936, 1948 ve 1968 ilkokul programlarının hiçbirisinde yer almamıştır. Değerlendirme öğesi 1980'li yıllara kadarki programlarda "sınav", "not", "sınıf geçme" ya da "sınıfta kalma" gibi kavramlarla ele alınmıştır. 1980 sonrasında ise Talim Terbiye Kurulun tarafından belirlenen modelde "Değerlendirme" programların temel ögesi olarak yer almıştır. Bu temel öge 1980'den sonra geliştirilen programlarda "Örnek İşleyiş" başlığı altında yer alan "Değerlendirme" ya da "Örnek Sınama-Ölçme" başlıkları ile ifade edilmiştir.

Türk eğitim sisteminin temelini teşkil eden ilkmektep, ilkokul ya da ilköğretim programlarında genellikle Pragmatik Felsefeye dayalı İlerlemecilik akımının temele alındığı da diğer belirlemeler arasındadır.

Bu saptamalar Talim Terbiye Kurulu tarafından programlar için belirlenen "Amaçlar (Hedef)", "Eğitim Durumu" ve "Değerlendirme" ögeleri açısından ele alınmış ve son olarak öneriler belirlenmiştir.

home.gif (323 bytes)  Tez Sayfası