H.Ü. Kütüphanecilik Bölümü

KÜT 680: Kütüphanecilikte Son Gelişmeler (Bilgi Ekonomisi) (Güz 2001) Yaşar Tonta <tonta@hacettepe.edu.tr>


BİLGİ EKONOMİSİ: TEMEL KAYNAKLAR

Kaynakça

Acun, Ramazan. İnternet ve Telif Hakları”, Bilgi Dünyası, 1(2000), 5-26. (Okumanızda yarar var. Acun'un makalesinde geçen elektronik adreslere ve kaynakçada verilen konuyla ilgili kaynaklara da gidebilirsiniz.)

Acun, Ramazan. "Veri Tabanlarının Korunması", VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Fikri Haklar Özel İhtisas Komisyonu Raporu , Ankara: DPT, 2000, 85-89.  

Acun, Ramazan. "Yeni Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu", İLESAM Bülteni, 55(Ocak Mart 2001), 4-7.

Ardito, Stephanie C. "Electronic Copyright" Encyclopedia of Library and Information Science içinde (Vol. 64 s. 95-117) Ed. Allen Kent. 1999. (Fotokopisi bende var. Bazı bölümleri yararlı olabilir.)

Association of Research Libraries (ARL) web site. (Bu sayfayı mutlaka geziniz. Sitede 1902'den beri tutulan Amerikan araştırma kütüphanelerine ait her tür istatistiğe (bazıları etkileşimli) erişebilirsiniz.) 

Barlow, J.P. (1994 March ) The economy of ideas - A framework for rethinking patents and copyrights in the Digital Age (Everything you know about intellectual property is wrong). Wired [Çevrimiçi], (2): 84-90; 126-129. Elektronik adres: http://www.wired.com/wired/archive/2.03/economy.ideas.html. (Oldukça uzun bir makale, ama bol vaktiniz olduğunda okumaya değer.) 

Baumol, W.J. & S. A. Batey Blackman, "Electronics, the Cost Disease, and the Operations of Libraries," Jour. Amer. Soc. for Inf. Sci. 34: 181-191 (1983). (Fotokopisi bende var; Beytepe'de basılı kopyasini bulabilirsiniz)

Bayram, Özlem. Elektronik Bilginin Fiyat Politikaları: Ulusal Bir Model Önerisi. Bilginin Serüveni: Dünü, Bugünü, Yarını... Türk Kütüphaneciler Derneği'nin Kuruluşunun 50. Yılı Uluslararası Sempozyum Bildirileri 17-21 Kasım 1999, Ankara içinde (529-543). Ankara: TKD, 1999.

Besen, Stanley M. & Leo J. Raskind, An introduction to the law and economics of intellectual property. Journal of Economic Perspectives, 5(1): 3-27, Winter 1991. (Dergi Beytepe'de var; fotokopisi bende var)

Bierman, Kenneth John. "Costs of electronic information." Encyclopedia of Library and Information Science, vol. 54, ss. 122-142, 1994. (Fotokopisi bende var; Beytepe'de basılı kopyasini bulabilirsiniz)

Blecic, Deborah D., Joan B. Fiscella and Stephen E. Wiberley, Jr. The measurement of use of web-based information resources: an early look at vendor-supplied data. College & Research Libraries 62(5): 434-453, September 2001. (Fotokopisi bende var; dergi Beytepe'de var.)

Blixrud, Julia C. and Timothy D. Jewell, "Understanding Electronic Resources and Library Materials Expenditures: An Incomplete Picture" ARL Newsletter 1997. (Elektronik kopyası için buraya tıklayınız.)

Bozkurt, Veysel. Enformasyon toplumu ve Türkiye. İstanbul: Sistem, 1996. (özellikle ss.30-49 arası)

Braunstein, Yale. "Costs and benefits of library information: The user point of view," Library Trends 28(1): 79-87, Summer 1979. 

Carlson, Scott. The deserted library: As Students Work Online, Reading Rooms Empty Out -- Leading Some Campuses to Add Starbucks. Chronicle of Higher Education 16 November 2001, p. A25. Elektronik kopya: http://chronicle.com/free/v48/i12/12a03501.htm (19 Kasım 2001)

Clarke, Thomas. "The knowledge economy." Education + Training 43(4-5): 180-196, 2001. (Fotokopisi bende var.)

Coase, R.H. "The problem of social cost. Journal of Law and Economics 3(1), 1960.

Cook, C. and F. Heath, LibQUAL+: One instrument in the new measures toolbox.  ARL Newsletter No. 212. Elektronik kopya: http://www.arl.org/newsltr/212/libqual.html  (12 Kasım 2001)

Cooper, Michael D. and George F. McGregor, "Using article photocopy data in bibliographic models for journal collection management," Library Quarterly 64(4): 386-413, October 1994.

"Copyright and the Digital Environment," Managing Information 3(1): 25-26, January 1996. (Fotokopi için kaynağı benden ödünç alabilirsiniz.)

"The Council on Library Resources Issues Statement on the Fair Use Doctrine," ASIS Bulletin 22(3): 22, 25, February/March 1996. (Fotokopi için kaynağı benden ödünç alabilirsiniz.)

Çelik, Ahmet ve Yaşar Tonta. "Düşünce özgürlüğü, bilgi edinme özgürlüğü ve bilgi hizmetleri"; Bilgi Edinme Özgürlüğü içinde (1-13). Eds.Yaşar Tonta and Ahmet Çelik. Ankara: Türk KütüphanecilerDerneği, 1996. (Makalenin içinde "Elektronik bilgilere erişim ve bilgi edinme özgürlüğü" diye bir bölüm var.)

DPT. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı. Fikri Haklar Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT, 2000.

Dönmez, Recai. "Vergi Hukuku Açısından Küreselleşme ve Elektronik Ticaret",  Anadolu
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
c. XIV, S. 1-2, 1998,
s. 415-452. Elektronik kopya: http://home.anadolu.edu.tr/users/rdonmez/icin.htm (Erişim tarihi: 12 Aralık 2001).
Makale çok yavaş yükleniyor. Daha hızlı erişim için buraya tıklayınız.

Drucker, Peter F. Kapitalist ötesi toplum. İstanbul: İnkılap, 1994. (özellikle 3. bölüm)

Ekin, Nusret. Bilgi ekonomisinde elektronik ticaret. İstanbul: İTO, 1998.

Erkan, Hüsnü. Bilgi toplumu ve ekonomik gelişme. Ankara: Türkiye İş Bankası, 1998.

"Exploring the Future of Electronic Books and Journals", The Chronicle of Higher Education, June 19, 1998 p. A27

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. (tam metin).

Getz, Malcolm. "Electronic publishing in academia: An economic perspective." Conference on Scholarly Communication and Technology, 24-25 April 1997, Emory University. Elektronik adres: http://arl.cni.org/scomm/scat/meyer.html  (Erişim tarihi: 28.12.1999) (Fotokopisi bende var)

Hawbaker, A. Craig and Cynthia K. Wagner. "Periodical Ownershiop Versus FullText Online Access: A Cost-Benefit Analysis," Journal of Academic Librarianship 22( 2): 105-109, March 1996. (Bu makaleye Bilkent veya ULAKBİM Kütüphanelerinden erişebilirsiniz. Kopyası bende de var.))

İnce, Murat. Elektronik Ticaret: Gelişme Yolundaki Ülkeler İçin İmkanlar ve Politikalar. Ankara: DPT, 1999. Word sürümüne (eticaret.doc) benim dizinimden erişebilirsiniz.

Karaahmet, Erdoğan. "Bilgi Kaynağı Olarak Patentler, Markalar ve Türk Patent Enstitüsü," Türk Kütüphaneciliği 9(4): 386-397, Aralık 1995.

Karakaş, S. Üniversite kütüphanesinde bir pazarlama aracı olarak hizmet kalitesi araştırması. Türk Kütüphaneciliği 13(3): 207-222, Eylül 1999.

Kiernan, Vincent, "Paying by the Article: Libraries Test a new Model for Scholarly Articles. The Chronicle of Higher Education, August 14, 1998 p. A21-A22. (Bu makaleyi daha önce indirmiştim ancak henüz bulamadım. CHE'ye erişiminiz varsa ( http://chronicle.com/) oradan bulmayı deneyebilirsiniz. Bu arada bu kaynakla ilgili bir not: Her sayısında "Information Technology" bölümü var ve amerikan üniversite kütüphaneleri ve bilgi hizmetleriyle ilgili en yeni gelişmeleri buradan izlemek mümkün.)

King, Donald W. and Jose-Marie Griffiths, "Economic issues concerning electronic publishing and distribution of scholarly articles," Library Trends 43(4): 713-740, Spring 1995.

Koenig, M.E.D. Information services and downstream productivity. Annual Review of Information Science and Technology 25: 55-86, 1990. (Fotokopisi bende var, dergi Beytepe'de var.)

The Knowledge Economy. August 1999. 

Korea and the knowledge-based economy: Making the transition. Eds. Carl Dahlman and Thomas Andersson. Washington, DC: The World Bank, 2000. (Özellikle 11-24. sayfalar arasındaki "Yönetici Özeti" kısmı) 

Kyrillidou, Martha.  To Describe and Measure the Performance of North American Research Libraries. IFLA Journal, Summer 2001. Elektronik kopya: http://www.arl.org/stats/arlstat/ifla01.html (12 Kasım 2001)

Kyrillidou, Martha. Research library spending on electronic scholarly information is on the rise. ARL Newsletter No. 213. Elektronik kopya: http://www.arl.org/newsltr/213/spend.html (12 Kasım 2001)

Kutlu, Erol. Bilgi toplumunda kalkınma stratejileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2000. (özellikle s. 49-64)

Lancaster, F.W. The measurement and evaluation of library services. Arlington, VA: Information Resources Press, 1977. (Kitabın çeşitli bölümleri bilgi hizmetlerinin değerlendirilmesi açısından önemli.)

Lancaster, F.W. If you want to evaluate your library... London: The Library Association, 1988. (Bir önceki kitabı tamamlayıcı nitelikte; konular daha kısa anlatılmış).

Lancaster, F.W. and Beth Sandore, Technology and management in library and information services. Champaign, IL: UI GSLIS, 1997 Bölüm 10: "Alternative access modes" s. 128-144. (Kitap bende var)

Larson, Megan J. "Copyright in Cyberspace". 1996.

Machlup, Fritz. The Production and Distribution of Knowledge in the United States. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1962. (özellikle 1. ve 2. bölümler)  (Fotokopisi bende var. Kitap Beytepe'de var. yer no: AZ505 M3 1962.)

Mann, Charles C. "Who Will Own Your Next Good Idea?", The Atlantic Monthly, 282/ 3 (September 1998). (Üç bölüm halinde yayımlanan bu makalenin yerel kopyası için buraya tıklayınız. Yerel kopyada resimler yok.) 

Mattesich, R. "On the nature of information and knowledge and the interpretation in the economic sciences." Library Trends 41(4), 1993. (Fotokopisi bende var, dergi Beytepe'de var.)

Meyer, Richard W. "Monopoly Power and Electronic Journals," Library Quarterly 67(4): 325-349, October 1997. (Bu makaleyi mutlaka okumalısınız. Fotokopi çekmek için dergiyi benden ödünç alabilirsiniz.)

Meyer, Richard W. "Consortial access versus ownership." Conference on Scholarly Communication and Technology, 24-25 April 1997, Emory University. Elektronik adres: http://arl.cni.org/scomm/scat/meyer.html  (Erişim tarihi: 30.12.1999) (Fotokopisi bende var)

Meyer, Richard W. A tool to measure price discrimination. College & Research Libraries May 2001. (Dergi Beytepe'de var; fotokopi sizden döndüğünde tam künyesini yazacağım.)

Miller, R. and S. Schmidt, E-metrics: Measures for electronic resources. Keynote paper presented at the 4th Northumria International Conference on Performance Measurement in Libraries and Information Services. August 15, 2001. Elektronik kopya: http://www.arl.org/stats/newmeas/emetrics/miller-schmidt.pdf (12 Kasım 2001)

Murfin, Marjorie E. Cost analysis of library reference services. Advances in Library Administration and Organization 11: 1-36, 1993.

Newsletter on Serials Pricing (ISSN: 1046-3410) Editor: Marcia Tuttle. Chapel Hill, University of North Carolina, 1989- . (Bu dergiye listproc@unc.edu adresine içinde "sub prices ad soyad" gecen bir mesaj göndererek abone olabilirsiniz.)

Odlyzko, Andrew. "The Economics of Electronic Journals," First Monday 2(8), August 1997. ( http://www.firstmonday.dk/issues/issue2_8/odlyzko/index.html ). (Elektronik kopyasına erişmekte güçlük çekenler basılı kopyasini benden ödünç alabilirler.) Aynı yazarın "Tragic Loss or Good Riddance? The Impending Demise of Traditional Scholarly Journals," adlı değişik dergi ve kitaplarda değişik uzunluklarda yayımlanan makalesine (örneğin, Intern. J. Human-Computer Studies 42 (1995), pp. 71-122; Notices Amer. Math. Soc., vol. 42 (Jan. 1995), pp. 49-53) ve yazarın konuyla ilgili diğer makalelerine http://www.research.att.com/~amo adresinden erişebilirsiniz.

"Of bees and lighthouses" The Economist February 23, 1991, s. 72-73.  (Fotokopisi bende var)

Okerson, Ann. "A Librarian's View of Some Economic Issues in Electronic Scientific Publishing," UNESCO Invitational Meeting on the Future of Scientific Information, Paris. February 1996. (Elektronik kopyasına erişmekte güçlük çekenler basılı kopyasini benden ödünç alabilirler.)

Okerson, Ann. "Who Owns Digital Works", Scientific American, 7 (July 1996). 

Quint, Barbara. The high price of nothing. Searcher. 9(5), Mayıs 2001. Elektronik kopya: http://www.infotoday.com/searcher/may01/voice.htm (19 Kasım 2001)

Repo, Aatto J. Economics of information. Annual review of Information Science and Technology 22: 3-35, 1987. (Fotokopisi bende var, dergi Beytepe'de var.)

Report on the NISO Forum on Performance Measures and Statistics for Libraries, February 15-16, 200. Washington, DC. Elektronik kopya: http://www.niso.org/stats-rpt.html (12 Kasım 2001) (Raporun sonunda performans ölçümleriyle ilgili zengin bir "webliyografya" var.)

Rifkin, Jeremy. The age of access: How the shift from ownership to access is transforming modern life. London: Penguin, 2000. (Kitap bende var)

Romer, Paul. Endogenous technical change. Journal of Political Economy, 1990.

Rowley, Jennifer. "Information pricing policy: Factors and contexts." Information Services & Use 18: 165-175, 1998. (Fotokopisi bende var)

Shapiro, James, "Books on Demand: What's Beyond the First Impression". The Chronicle of Higher Education, July 17, 1998 p. B8

Samuelson, Pamela. “Copyright and digital libraries,” Communications of the ACM 38(4): 15-21, 110, April 1995. (Samuelson bu konuda uluslararası bir otorite. Yukarıda adı geçen dergide sürekli yazıyor. Hukuki terimleri herkesin anlayabileceği şekilde anlatabiliyor. Bu kişi tarafından yazılmış makaleleri okumaya çalışın.)

Samuelson, Pamela. "Is Information Property?" Communications of the ACM 34(3): 15+, March 1991. (ASCII kopyasına http://www.ifla.org/documents/infopol/copyright/samp6.txt adresinden erisebilirsiniz.)

Shapiro, Carl and Hal R. Varian, Information Rules: A Strategic Guide to the Network Economy. Boston, MA: Harvard Business School Press, 1998. ( 1. The Information Economy, 2. Pricing Information. 4. Rights Management.  İlgili bölümlerin fotokopisini çektirmek üzere kitabı benden ödünç alabilirsiniz.)

Shim, W., and C. McClure, Measuring services, resources, users, and use in the networked environment. ARL Newsletter No. 210. Elektronik kopya: http://www.arl.org/newsltr/210/emetrics.html (12 Kasım 2001)

Thomes, Kate. "The economics and usage of digital library collections." ARL Bimonthly Report No. 210. Elektronik adres: http://www.arl.org/newsltr/210/econ.html (Erişim tarihi: 10 Eylül 2001). (Geçen yıl aynı adla yapılan konferansta sunulan bildirilerin kısa özetlerini veren bir yazı. Makalenin sonunda arXiv.org, JSTOR, PEAK, SPARC gibi belli başlı dijital inisiyatiflerin adresleri de var. Konferansta sunulan bildirilerin birçoğunun tam metinlerine http://www.si.umich.edu/PEAK-2000/ adresinden erişilebilir.)

Toffler, Alvin. Yeni güçler, yeni şoklar. İstanbul: altın, 1992. (özellikle 2. ve 3. bölümler)

Tonta, Yaşar. "Elektronik yayıncılıkta son gelişmeler" Bilgi Dünyası 1(1): 89-132, Nisan 2000.  (Özellikle makalenin sonundaki "Elektronik Yayınlarda Fiyatlandırma ve Ekonomik Sorunlar" ve "Elektronik Yayınlarda Telif Hakları" başlıklı alt bölümler. Telif haklarıyla ilgili alt bölüme buraya tıklayarak erişebilirsiniz.)

Tonta, Yaşar. "Elektronik Kütüphaneler," Özel Ulak 1(2): 2-3, Nisan 1998  (İçinde elektronik bilginin fiyatlandırılmasıyla ilgili bir bölüm var.

Tonta, Yaşar.  "Internet, Elektronik Kütüphaneler ve Bilgi erişim"Türk Kütüphaneciliği 10(3): 215-230, Eylül 1996.

Türk Kütüphaneciliği 10(3): 215-230, Eylül 1996. (Makale içinde telif hakları ile ilgili kısa bir bölüm var.)

Tonta, Yaşar. Bilgi ekonomisi ve elektronik bilgi hizmetleri. (Sunuş) 37. Kütüphane Haftası, 26 Mart-1 Nisan 2001, İstanbul. (Sunuş slaytları PowerPoint)

Tonta, Yaşar. "Maliyet analizi: Hacettepe Üniversitesi Tıp Merkezi Kütüphanesi'nde 1981/1982 mali yılında ödünç verilen bir yayının ödünç verme birim maliyeti," Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni 34(1): 14-22, 1985.

Toth, Tibor and Sonja Katenec frankovic, Searching CAplus: a cost analysis. Online, July 1999. Elektronik adres: http://www.onlineinc.com/onlinemag/OL1999/toth7.html (19 Kasım 2001).

The value and impact of information. Eds. Mary Feeney and Maureen Grieves. London: Bowker, 1994. (Beytepe'de var: Z674.5 G7 V35 1994)

Varian, Hal. "Markets for public goods" Critical Review 7(4): 539-557, 1994.

Varian, Hal. "Markets for information goods" http://www.sims.berkeley.edu/~hal/Papers/japan/index.html

Varian, Hal. "Pricing electronic journals. D-Lib Magazine June 1996. Kopyasi için buraya tıklayınız.

Varian, Hal. Versioning: the smart way to sell information. Harvard Business Review, December 1998.

Varian, Hal. "The Information Economy," Scientific American 273(9): 200, 202, September 1995. (Mutlaka okunması gereken makalelerden birisi.

Waldhart, Thomas J. The process of cost justification.  Advances in Library Administration and Organization 10: 113-127, 1992.

Webber, S.A.E. Pricing and marketing online information services. Annual review of Information Science and Technology 33: 39-83, 1998. (Fotokopisi bende var, dergi Beytepe'de var.)

White, Gary W. and Gregory A. Crawford, "Cost-benefit analysis of electronic information: A case study." College & Research Libraries 58(6): 503-510, November 1998. (Fotokopisi bende var; dergi Beytepe'de ve Bilkent'te var.)

 

Yararlı Web adresleri:

Elektronik Derme Geliştirme:
http://www.library.yale.edu/~okerson/ecd.html
Standard License Agreement (CLIR/DLF)
http://www.library.yale.edu/~llicense/standlicagree.html
 Bu da İngiliz Yayıncılar Birliği (PA) ile Ortak Bilgi Sistemleri Komitesi (JISC) tarafından hazırlanan model lisans anlaşması. İlk örneklerden birisi:
http://www.library.yale.edu/~llicense/Pajisc21.html
 İngiliz Ulusal Elektronik Site Lisansı Girşimi'nin taslak lisans modeli:
http://www.nesli.ac.uk/nesli8a.html
 Akademik, konsorsiyum, özel ve halk kütüphaneleri için lisans örnekleri:
http://www.licensingmodels.com/academic.htmm
http://www.licensingmodels.com/consortia.htm
http://www.licensingmodels.com/public.htm
http://www.licensingmodels.com/corporate.htm
 Geçen yıl (2000) elektronik kütüphanecilik seminerinde çeşitli konularda yapılan sunuşların slaytları:
 http://www.kut.hacettepe.edu.tr/seminer/ 

IFLA'nın web sitesindeki telif hakkı ile ilgili dizinde (http://www.ifla.org/II/cpyright.htm ) çok yararlı bir kaynakça, telif hakkıyla ilgili elektronik dergilerin listesi, telif hakkı politikaları, uluslararası telif hakkı antlaşmaları ve bütün bu ilgili dokümanlara bağlantılar var. Bu sayfadan yararlanarak birçok kaynağın tam metnine erişmeniz mümkün. Telif hakkı ile ilgili olanların mutlaka ziyaret etmeleri gereken bir site. Kaynakçaya daha hızlı erişim için buraya tıklayınız. Samuelson, Barlow, Carroll, Koyle, Graham, Halbert ve Stallman'ın makaleleri ve CNI (Coalition for Networked Information). EFF (Electronic Frontiers Foundation) ve CONFU (Conference on Fair Use http://www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/confu.htm ) sayfaları özellikle önerebileceklerim. (Gerçi IFLA sayfasından bağlantı verilmiyor ama Kongre Kütüphanesi'nde ( http://thomas.loc.gov/ ) konuyla ilgili ABD mevzuatı elektronik ortamda var.)

ILESAM (Türkiye İlim ve Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği) Telif Hakları Web Sitesi ( http://www.ilesam.hacettepe.edu.tr/ ) telif haklarıyla ilgili mevzuatı içermektedir. Bu sitede "Telif Hakları Köşesi" altında başta 5/12/1951 tarih ve 5846 sayılı FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU'nun tam metni ( http://www.ilesam.hacettepe.edu.tr/fsek.htmlolmak üzere bazı yerli ve yabancı kaynaklara/web sayfalarına (WIPO, US Copyright Office, Intellectual Law Library vd.) bağlantılar var. 

Türk Patent Enstitüsü'nün sayfasında ( http://www.turkpatent.gov.tr ) (elektronik bilgilerle doğrudan ilgili olmasa da) patentler, faydalı modeller, ticari markalar, endüstriyel tasarım ve coğrafi işaretler hakkında "100 Soru 100 Cevap" seçeneği altında bazı yararlı bilgiler bulabilirsiniz. Örneğin, 26. soru, "Avrupa ile Gümrük Birliği'ne Giren Türkiye'nin Sınai Mülkiyet Hakları Kapsamında Sorumlulukları Nelerdir?" belki ilginizi çekebilir. 


Son güncelleme tarihi: 25 Aralık 2001
Yaşar Tonta
mailto://tonta@hacettepe.edu.tr