http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2010/bby607/bby607dersamac2010.htm
Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi
Bölümü
BBY 607 Bilgi Mimarisi (Bahar
2010) Yaşar Tonta
Ders günü
ve yeri: Perşembe 13:30-16:20 (Ofis)
Öğretmen: Yaşar
Tonta (e-posta: tonta@hacettepe.edu.tr;
tel: 297 82 04)
Dersin web sitesi: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2010/bby607/bby607dersamac2010.htm
Amaç: Günümüzde bilgi mimarisi son
derecede önemli bir konu haline geldi. Bilgi yönetiminde ve bilgi erişimde kullanıcı
merkezli tasarım ve etkileşim tasarımı gibi kavramlar ön plana çıktı.
Kullanıcıların “içerik”e daha kolay erişim sağlayabilmeleri için
“bilgi uzayı”nın yapısal bir biçimde tasarlanması; aranan
bilgilerin kolayca bulunabilmesi ve yönetilebilmesi için içeriğin etkin bir
biçimde düzenlenmesi, sınıflanması, etiketlenmesi daha da önem kazandı.
“Bilgi yüklemesi” sorunuyla karşı karşıya kalan kullanıcılar
açısından web sitelerinin kullanılabilirliği, aranan bilginin bulunabilirliği
ve erişilebilirlik temel ölçütler olmaya başladı.
Bu dersin
amacı bilgi mimarisiyle ilgili temel kavramları, yöntemleri ve araçları
incelemek; web sitelerini, intranet’leri ve yazılım uygulamalarını daha
kullanılabilir ve erişilebilir hale getirmek için yapılması gerekenleri bilgi
mimarisi ilkeleri ışığında gözden geçirmektir.
Değerlendirme: Derse aktif katılım ve okuma parçalarının gözden
geçirilmesi önemli (%10). Okuma parçaları takvimde listelenecek ya da dersin
günlüğü (bby607.blogspot.com) aracılığıyla
duyurulacaktır. Öğrencilerin iki ödev
tamamlamaları gerekli: 1. Sosyo-teknik analiz ve tasarım ödevi. Bir web sitesinin
sosyo-teknik analizi, yeniden tasarım önerilerini
içeren bir raporun hazırlanması ve gerekirse tasarlanması (%40). İlk
ödevde/projede amaçlar ve hedefler belirlenecek, “müşteri”nin vizyonu belirlenecek, kullanıcı grubu tanımlanacak, içerik
envanteri yaratılacak, sunucu çevresi (platform vs.) belirlenecek, site haritası
ve içerik haritası yaratılacak, sayfa şemaları tasarlanacak ve süreçler
tanımlanacak. 2. Dönem ödevi. Bilgi
mimarisiyle ilgili 15-20 sayfalık bir dönem sonu ödevi
hazırlanması (%50). İkinci ödevde de bilgi mimarisiyle ilgili bir konuda
araştırma makalesi formatında bir rapor hazırlanacak. Ödevlerle ilgili daha
ayrıntılı bilgi derste verilecektir. Ara sınav ya da son sınav yok.
Ders kitapları ve yararlı kaynaklar:
Rosenfeld, L. ve Morville, P. (2002). Information
architecture for the Web: Designing large-scale web sites. (2. basım.)
Doğan, Mehmet. (2005). Teknoloji kimin umurunda.
İstanbul: Alfa. Elektronik kopya: http://www.altiustutasarim.com/upload/tku.pdf (Basılı kopyası ODTÜ Kütüphanesinde
var: (CB478 .D65 2006), Beytepe’de
olacak; kitapçılarda bulabilirsiniz ya da İdeefix’ten
de edinilebilir. Fiyatı 6,65 lira. )
Krug, Steve.
(2007). Kullanışlı web siteleri yaratma! Web kullanışlılığına sağduyulu yaklaşım. (2. basım). Çev. G.T.
Çolak. İstanbul: Açık Akademi yayınları. (Kitabın ilk
basımının İngilizce kopyası için bkz.
Morville,
P. (2005). Ambient
findability.
Nielsen, J. (2000). Designing Web usability.
Porter, J. (2008). Designing for the Social Web.
Weinschenk, S.M. (2009). Neuro Web Design.
Gerektiğinde başka okuma parçaları da verilecektir.
Yararlı web sayfaları: Boxes and arrows: http://www.boxesandarrows.com/
SIGIA-L tartışma listesi: http://www.info-arch.org/lists/sigia-l/index.php
Useitcom. http://www.useit.com/alertbox/ Kullanılabilirlik uzmanı Jakob
Nielsen’in ayda iki kez yayımladığı makaleler listesi.
Usability.gov http://www.usability.gov/ (Amerikan
Ulusal Kanser Enstitüsünün kullanılabilirliki konulu web sitesi)
User Interface Engineering http://www.uie.com/ Jared Spool ve ekibi tarafından geliştirilen
bu sitede UIE ile ilgili denemeler ve makaleler var.
Findability.org: www.findability.org
Peter Morville’in web sayfası: http://semanticstudios.com/publications/
Steve Krug’ün web sayfası: http://www.sensible.com
Mehmet Doğan’ın günlüğü: http://www.altiustutasarim.com
(2004-2007)
IAwiki: http://www.iawiki.net/IAwiki
Jesse James Garrett’in
web sayfası: http://www.jjg.net/ia
The
Information Architecture Institute. http://iainstitute.org/
Web Navigation: How to Make Your
Web Site Fast and Usable
Yaşar Tonta
Last updated: 10 Mart 2010