http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2010/bby207/bby207dersprog2010.htm

 

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

 

BBY 207 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri I (Güz 2010)

Ders sorumlusu: Yaşar Tonta  E-posta adresi: tonta@hacettepe.edu.tr

Ders saati ve yeri: Perşembe, 09:00-12:00 Edebiyat Fakültesi Prof. Dr. Emel Doğramacı Amfisi (Amfi 1) / Edebiyat Fakültesi Laboratuvarı

Ders Programı

Dersin amacı: Bu dersin temel amacı araştırma sürecini (sorun belirleme, veri toplama, veri analizi ve sonuçları yorumlama) incelemek, belli başlı bilimsel araştırma yöntemlerini (deneysel yöntem, betimleme yöntemi, tarihi yöntem vd.) gözden geçirmek ve öğrencilerin belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmeleri için gereken literatür bulma, veri toplama, verileri değerlendirme ve rapor yazma tekniklerini uygulamalı olarak öğrenmelerini sağlamaktır. Veri değerlendirme ve rapor yazma için gereken bazı istatistik ve bibliyografik yazılım paketleri de ders süresince kullanılacaktır.

Dersin Hedefleri: Öğrencilerin:

  1. Bilimde -özellikle bilgi yönetiminde- araştırmanın rolü hakkındaki anlayışlarını geliştirmek;
  2. Araştırma süreci ve yöntemleri hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olmak;
  3. Bilgi yönetimi alanındaki araştırmaları ciddi bir biçimde analiz etme ve değerlendirme yetisi edinmelerini sağlamak;
  4. Bilgi yönetimi alanındaki sorunların çözümünde sistemli düşünmelerini ve analitik yöntemleri uygulamalarını sağlamak;
  5. Veri toplama, veri analiz ve değerlendirme tekniklerini öğretmek; ve
  6. Araştırma önerisi ve araştırma raporu hazırlama hakkında bilgi edinmelerini sağlamaktır.

Ders kitapları: Araştırma yöntemleri hakkında çeşitli kitaplar var:

  1. W. Lawrence Neuman, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (2. cilt). 2. bs. Çev. Sedef Özge. İstanbul: Yayınodası, 2008. (ISBN 978994171076).
  2. Earl Babbie, The Practice of Social Research. 11th ed. Belmont, CA: Wadsworth, 2006. (ISBN 978-0495187387) Babbie’nin kitabı için yayınevinin hazırladığı web sayfasından yararlı bilgilere ve testlere erişebilirsiniz. Babbie’nin bu kitabın 10. basımı için hazırladığı kendi web sitesinde ise kitaptaki konuların kısa özetleri verilmektedir. Bu kaynakları gözden geçirmenizi öneriyorum.
  3. Ali Balcı, Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. 5. bs. Pegem A Yayınları, 2005. (12,83 YTL - Ideefixe fiyatı)
  4. Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 15. bs. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005. (13,50 YTL)
  5. U. Erman Eymen, SPSS 15.0 ile veri analiz yöntemleri. (İstatistik Merkezi, 2007).  (168 s.)
  6. Remzi Altunışık, Recai Coşkun,Serkan Bayraktaroğlu ve Engin Yıldırım, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. 4. bs. Sakarya, 2005.

Neuman, Babbie, Balcı, Karasar ve Altunışık ve diğerlerinin kitaplarını kullanacağız. Bu kitaplara kütüphanelerden erişebilirsiniz. Neuman ve Babbie'de işlenen bölümlere karşılık gelen Türkçe kaynaklardaki bölümlerin sayfa numaraları haftalık ders programında (http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2009/bby207/bby207takvim2009.htm ) verilmektedir. Türkçe kaynaklar için kitapçılara bakınız. Her hafta için okunması gereken bölümler ve ilgili Internet adresleri haftalık ders programında verilmektedir. (Bu dizini sürekli kontrol etmenizde yarar var. Derste kullanılan sunuş slaytları ve diğer yardımcı materyallere de bu dizinden erişebilirsiniz.) Ders programında yapılacak değişiklikler ve eklemeler için dersin web blog’una bkz. (http://bby207.blogspot.com). Bu blog dersle ilgili duyurular, ders proramında yapılacak muhtemel ekleme ve değişiklikler için kullanılacaktır. Bunun yanı sıra bu blog'u iletişim için de kullanabilirsiniz. Dersle ilgili sorularınızı, tartışmalarınızı da blog aracılığıyla yapabilirsiniz.

 Yardımcı Kaynaklar

1.     Archester Huston, Anket hazırlama kılavuzu. (Kalite Ofisi, 2004). (50 s.)

2.     U. Erman Eymen, Tez önerisi nasıl hazırlanır? (İstatistik Merkezi, 2007).  (32 s.)

3.     U. Erman Eymen, Bilimsel bir araştırma nasıl hazırlanır? (Kalite Ofisi, 2003).  (68 s.)

  1. R.K. Schutt, Investigating the Social World. 2d ed. Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press, 1999.
  2. William Strunk, Jr. and E.B. White, The Elements of Style. 3d ed. New York: MacMillan, 1979.
  3. Wayne Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, The Craft of Research. Chicago: University of Chicago, 1995.
  4. Halil Seyidoğlu, Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı.. 8. bs. (Güzem Yayınları, No. 15) İstanbul: Güzem, 2000.
  5. Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. bs. Ankara: Seçkin, 2000.

9.      S. Serap Kurbanoğlu, Kaynak Gösterme El Kitabı. Ankara: ÜNAK, 2004.

  1. Niyazi Karasar, Araştırmalarda Rapor Hazırlama. 12. bs. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005. (10,00 YTL).
  2. Ayhan Ural ve İbrahim Kılıç, Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık, 2005.

Dersin gerekleri: Öğrencilerin her derste verilen bölümleri okumaları ve verilen ödevleri mutlaka tamamlamaları gerekmektedir. Bu dersin bir gereği olarak elektronik ortamdaki birçok bilgi kaynağını da inceleyecek ve bu kaynaklardan bilimsel araştırmalarda nasıl yararlanıldığını öğreneceğiz. Bu bakımdan, eğer henüz bir Internet hesabınız yoksa, bir an önce Bilgi İşleme gidip bir hesap açtırmanızda yarar var. Bunun yanı sıra, SPSS for Windows ve MS Excel gibi istatistik ve tablolama yazılımlarını kullanarak nicel verileri analiz etmeyi öğreneceğiz. (Ödevlerle ilgili bilgiler ayrıntılı programda verilecektir.)

Testler:  Babbie'nin ders kitabının bulunduğu sitede bilginizi ölçmek ve pekiştirmek için testler var. Yukarıdaki bağlantıya tıklayarak Babbie'nin sitesine giriniz. Ekranın sağındaki "Resources" başlığı altında "Student Book Companion Site" seçeneğine tıklayınız. Dersi alan öğrenciler bu sayfada yer alan testleri etkileşimli olarak yanıtlayıp sonuçlarını anında öğrenebilirler.

Derse devam zorunludur. Ders başladıktan sonra (geç) gelen öğrenciler derse girmek için ara verilmesini beklemek zorundadırlar. Mazeretsiz iki ders üst üste derse gel(e)meyen öğrenciler durumu açıklayan resmi bir belge getirmeleri gerekmektedir.

Öğrenciler bütün ödevleri ve sınavları kendi çabalarıyla ve başkalarından yardım almadan tamamlamak zorundadırlar. Aksine davranışlarda Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin 9/m maddesi hükümleri (bir veya iki yarı yıl uzaklaştırma cezası) uygulanır.  

Son günleme tarihi: 29 Eylül 2010

© Yaşar Tonta

tonta@hacettepe.edu.tr