http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2010/bby703/bby703takvim2010.htm

 

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

BBY 703 Bilgi Erişim Kuramı (Bahar 2010) Yaşar Tonta

Yer ve zaman: Çarşamba 13:30-16:20 (Seminer Odası)

Öğretim Üyesi: Yaşar Tonta (e-posta: tonta@hacettepe.edu.tr; tel: 297 82 04) 

Dersin web sitesi: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2010/bby703/ 

Takvim    Okuma Listesi

Ders Planı

Not: Ders planı değişebilir. Okuma parçaları eklenecek.

Hafta/Konu

1 Giriş: Bilgi Erişim Sorunu (10/3)

Okuma parçaları: Svenonius, Bölüm 1; Tonta, Bitirim ve Sever, Bölüm 2; Taylor, Bölüm 1 ve 2, Tonta, "Bilgi Erişim Sorunları ve Internet"; Bush, V. "As We May Think" (İlk kez Atlantic Monthly, 1945’te yayımlandı. Biraz okuması zor bir parça ama günümüzdeki hipermetin tabanlı web’e benzer bir sistemin belki de ilk kez telaffuz edildiği bir yazı.) (Tam bibliyografik künyeler için Okuma Listesine bakınız.)

D.R. Swanson, Historical note: Information retrieval and the future of an illusion, JASIS, 39(2): 92-98, 1998.http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/114269845/PDFSTART;  Patrick Wilson, Some Fundamental Concepts of Information Retrieval, Drexel Library Quarterly, 14(2): 10-24, 1978. Tonta, Bilgi Erişim Sistemleri; Tonta. Analysis of search failures in document retrieval systems: a review, The Public-Access Computer Systems Review, 3(1): 4-53, 1992.

2 Belge Erişim Sorununun Formüle Edilmesi: İki Temel Tasarım Yaklaşımı (17/3)

Okuma parçaları: Croft, B. "What Do People Want From Information Retrieval?" D-Lib Magazine (November 1995); Blair, Bölüm 2: (Kısım 1; Kısım 2) “The Principal Formal Models of Information Retrieval”;

 

Ödev: Aşağıda verilen konulardan biri hakkında dönem ödevi (derleme makale) hazırlamanız beklenmektedir. Bana danışarak listede olmayan bir konuda deneme türü ya da uygulamalı bir dönem ödevi hazırlayabilirsiniz.

Konu seçimi için son tarih: 31 Mart 2010. (Hazıırlayacağınız 2-3 paragraflık öneriyi e-postayla bana gönderebilirsiniz.)

Gelişme raporu (3-4 sayfa, çift aralık Arial 10) için son tarih: 28 Nisan 2010

Sunuşlar: 26 Mayıs 2010

Dönem ödevi teslim tarihi: 26 Mayıs 2010. Dönem ödevi 30-40 sayfa civarında olmalı, bilimsel bir dille yazılmalı ve dipnot verilmelidir.

 

Konular:

·         Web arama motoru tasarımı ve ölçekleneblilirliği

·         Ses ve görüntülerin otomatik dizinlenmesi ve bilgi erişim

·         Metadata teknolojilerinin gelişimi

·         Dağıtık bilgi erişim

·         Kullanıcı modelleme ve bilgi süzgeçleme

·         İlgililik geribildirimi ve sorgu eniyileme

·         Çok dilli bilgi erişim

·         Çoklu ortam bilgi erişim

·         Bilgi erişim sistemleri arayüz tasarımı

·         Coğrafi bilgi sistemleri

·         Doğal dil işleme ve bilgi erişim

·         Bilgi erişim sistemlerinin değerlendirilmesi 

3 Belge Erişim Tasarımına Geleneksel Yaklaşım: Bilgi Erişim Modelleri ve Boole Tasarımı (24/3)

Okuma parçaları: Cooper, W.S. "Getting Beyond Boole." Information Processing & Management 24(3): 243-248, 1988; Davis, C. "Beyond Boole: The Next Logical Step." ASIS Bulletin June 1995; Robertson, S.E. (1977). Theories and models in information retrieval. Journal of Documentation, 33, 126-148.

4 Belge Erişim Sistemlerinde Performans Değerlendirme (31/3)

Okuma parçaları: Van Rijsbergen, C.J. Information Retrieval. (2d ed.) London: Butterworths, 1979. Chapter 7: Evaluation. Robertson, S.E. (1981). The methodology of information retrieval experiment. In: K. Sparck Jones (ed.), Information retrieval experiment. Butterworths, 1981. (pp 9-31).; Cooper, W.S. (1973). On selecting a measure of retrieval effectiveness. Journal of the American Society for Information Science, 24 (2), 87-100; Robertson, S. Indexing theory and retrieval effectiveness. Zobel, J. (1998). How Reliable are the Results of Large-Scale Information Retrieval Experiments? SIGIR98. ; Robertson, S.E. (1969). The parametric description of retrieval tests. Part 1: the basic parameters; Part 2: overall measures. Journal of Documentation 25, 1-27, 93-107.

 

5 Vektör Uzayı Modeli (7/4)

Okuma parçaları: Salton, G. Atomatic text processing. Mass.: Addison-Wesley, 1989 (10. Bölüm: Advanced Information Retrieval Models) (fotokopi); Salton, G. Wong, A. and Yang, C.S. (1975). A vector space model for automatic indexing. Communications of the ACM, 18 (11), 613-620.

 

Sparck Jones and Robertson, Inverse document frequency.

 

  

 6 Probabilistik Modeller  (14/4) 

           

Okuma parçaları: Maron, M.E. (2008): An historical note on the origins of probabilistic indexing. Information Processing and Management 44 (2008) 971–972 http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2008/bby703/maron-on-probabilsitic-indexing-2008.pdf ;

Maron, M.E. and Kuhns, J.L. (1960). On relevance, probabilistic indexing and information retrieval. Journal of the Association for Computing Machinery, 7, 216-244 http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2008/bby703/maron-on-probabilsitic-indexing-1960.pdf ;

Maron, M. E. (1988). Probabilistic design principles for conventional and full-text retrieval systems. Information Processing & Management 24(3): 249-255;

Robertson, S.E. (1977). The probability ranking principle in IR. Journal of Documentation, 33, 294-304 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/papers/ProbabilityRankingPrinciple.pdf;   

Robertson, S.E., Maron, M.E. and Cooper, W.S. (1982). Probability of Relevance: A Unification of Two Competing Models for Document Retrieval. Information Technology: Research and Development, 1, 1-21 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/papers/Unified_Model.pdf;  

Robertson, S.E. (2003).The unified model revisited. Presented at the Workshop on the Mathematical Foundations of Information Retrieval, SIGIR 2003, Toronto, Canada http://www.soi.city.ac.uk/~ser/papers/UM_revisited.pdf; 

Robertson, S.E. and Sparck Jones, K. (1976). Relevance weighting of search terms.  Journal of the American Society for Information Science, 27(3), 129-146 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/papers/RSJ76.pdf; 

Robertson, S.E. (1977). The probabilistic character of relevance. Information Processing and Management 13, 247-51 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/papers/relevance_model.pdf ; 

Sparck Jones, K., Walker, S.  and Robertson, S.E. (2000). A probabilistic model of information retrieval: development and comparative experiments. Information Processing and Management 36, Part 1 779-808 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/blockbuster/pmir-pt1-reprint.pdf . ; 

Sparck Jones, K., Walker, S. and Robertson, S.E. (2000). A probabilistic model of information retrieval: development and comparative experiments. Information Processing and Management 36, Part 2 809-840 http://www.soi.city.ac.uk/~ser/blockbuster/pmir-pt2-reprint.pdf .  

7. Dil Modeli ve Gizli Anlam Analizi (21/4)

Ponte ve Croft, A language modeling approach to information retrieval. www.computing.dcu.ie/~gjones/Teaching/CA437/p275.pdf

Deerwester, S. T., Furnas, G. W., Landauer, T. K., & Harshman, R. (1990). Indexing by latent semantic analysis. Journal of the American Society for Information Science, 41, 321–407.

Landauer, T. K., & Dumais, S. K. (1997). A solution to Plato’s problem: The latent semantic analysis theory of acquisition, induction, and representation of knowledge. Psychological Review, 104(2), 211–240. http://lsa.colorado.edu/papers/plato/plato.annote.html

8 Tam Metin Belge Erişim Sistemleri (28/4) 

Okuma parçaları: Blair, D.C. & Maron, M.E. "An Evaluation of Retrieval Effectiveness for a Full-Text Document Retrieval System," Communications of the ACM 28(3): 289-299, 1985 (dergideki halinin PDF kopyası.) 

Salton, G. (1986). Another look at text-retrieval systems. Communications of the ACM, 29(7), 648-656.

Blair, D.C. and Maron, M.E. (1990). Full text information retrieval: further analysis and clarification. Information Processing and Management, 26, 437-447.

Blair, D.C. (1996). STAIRS redux: thoughts on the STAIRS evaluations, ten years after. Journal of the American Society for Information Science, 47, 4-22.

Berrios, D.C.  Automated Indexing for Full Text Information Retrieval.

9 Web Arama Motorları ve Bilgi Erişim (5/5)

Okuma parçaları:  S. Brin ve L. Page, The Anatomy of a Large-Scale Hypertextual Web Search Engine. Computer Networks and ISDN Systems, 30(1-7): 107-117, 1998; Bitirim, Y., Tonta, Y.  ve Sever, H.  “Information Retrieval Effectiveness of Turkish Search Engines,” In Tatyana M. Yakhno (Ed.): Advances in Information Systems: Second International Conference, ADVIS 2002, İzmir, Turkey, October 23-25, 2002, Proceedings. (pp. 93-103). Berlin: Springer-Verlag, 2002. (PDF copy); Belkin, N.J. and Croft, W.B. (1992). Information filtering and information retrieval: two sides of the same coin? Communications of the ACM, 35(12), 29-38.

10. Çoklu Ortam Bilgi Erişim Sistemleri (12/5)

11. Tatil  (19/5)

12 Öğrenci Sunuşları; Bilgi Erişimin Geleceği; Sonuç ve Değerlendirme (26/5)

 

 

Yaşar Tonta

tonta@hacettepe.edu.tr

Last updated:10 Mart 2010